Name/Όνομα:  Ελαία η ευρωπαϊκή     

Scientific name/Επιστημονικό όνομα:  Olea europaea L   

Common name/Κοινό όνομα:  Ελιά, Olive tree, Αγριελιά, Αρκοελιά    

Family/ Οικογένεια:  OLEACEAE

Description

Olea europaea is a long-lived, evergreen tree, sometimes small tree or shrub, with spreading foliage, growing up to 10m high or more.  The trunk is erect, thick, robust, much branched with greyish–silvery bark and large cavities when the tree is too old; young twigs are scaly, greenish or ashy-grey and angled.  Leaves opposite, narrow-elliptic or oblanceolate, simple, entire, petiolate, dark green above, silvery-green below, scaly on both sides especially beneath, base cuneate or rounded, apex acute  subacute or obtuse, often mucronate, obscurely veined on both sides, midvein prominent; on the lower surface there are many invisible wide stellate hairs covering stomata* to reduce transpiration**; wild plants bear spines when young.  Flowers very small, actinomorphic and hermaphrodite in axillary racemes; corolla 4-lobed, lobes white or yellowish, spreading, ovate-elliptic, somewhat concave, glabrous, apex subacute or obtuse; calyx cup-shaped with 4 very short lobes; stamens 2, filaments short, anthers oblong, yellow; ovary superior, style erect, green, stigma 2-lobed; flowering time April-June.  The fruit is a fleshy, elongate, green and ovate drube*** becoming violet-black at maturity with membranous pericarp and stony endocarp; the olives are ready November-January.  Native to the eastern Mediterranean region.  A common tree in Cyprus and it is found almost everywhere from sea level to 900m alt.    Stomata*= very small holes in the surface on leaves or stems, helping the gasses (oxygen, water vapor or carbon dioxide) passing through.  Transpiration** = the process by which plants give off water through stomata. Drube***= the fruit with membranous pericarp, fleshy mesocarp and stony endocarp (cherries, peaches).

Περιγραφή

Αειθαλής θάμνος, δενδρύλλιο ή μεγάλο δένδρο που φθάνει τα 10μ ύψος ή περισσότερο.  Κορμός όρθιος, χοντρός και δυνατός, πολύκλαδος με γκριζωπό φλοιό και μεγάλες κουφάλες όταν το δένδρο είναι μεγάλο σε ηλικία.  Νεαροί κλάδοι φέρουν τρίχες σαν λέπια, είναι πρασινωποί ή αργυροπράσινοι και γωνιώδεις.  Φύλλα κατ εναλλαγή, απλά, ακέραια, στενά ελλειψοειδή ή προμήκη λογχοειδή, με μίσχο, με σκούρο πράσινο χρώμα στην άνω επιφάνεια, με ασημοπράσινο χρώμα στην κάτω, με λεπιοειδείς τρίχες και στις 2 επιφάνειες κυρίως όμως στην κάτω, βάση μυτερή ή στρογγυλή, κορυφή μυτερή ή στρογγυλή, συχνά με μικρή προεκβολή στην κορυφή τους, με αφανή νεύρωση και στις 2 επιφάνειες, με κάπως εμφανές όμως το κύριο νεύρο.  Στην κάτω επιφάνεια υπάρχουν αφανείς και πλατιές αστεροειδείς τρίχες (μοιάζουν με μαργαρίτες) που καλύπτουν τα στόματα*** ώστε να μειώνεται η λειτουργία της διαπνοής*.  Νεαρά άγρια ελαιόδενδρα φέρουν αγκάθια.  Άνθη πολύ μικρά, ακτινόμορφα και ερμαφρόδιτα, σε μασχαλιαίους βότρεις.  Στεφάνη 4-λοβη, λοβοί, άσπροι ή κιτρινωποί, απλωμένοι, ωοειδείς-ελλειψοειδείς, κάπως κοίλοι, γυμνοί, σχεδόν οξύκορφοι ή αμβλύκορφοι.  Κάλυκας σε σχήμα φλιτζανιού με 4 πολύ κοντούς λοβούς.  Στήμονες 2, νήμα πολύ κοντό, ανθήρες κίτρινοι, πλατιοί και προμήκεις.  Ωοθήκη επιφυής, στύλος όρθιος και πρασινωπός, στίγμα 2-λοβο.  Άνθιση Απρίλιος- Ιούνιος.  Ο καρπός είναι μια σαρκώδης, επιμήκης, πράσινη και ωοειδής δρύπη**, η οποία στην ωρίμανση παίρνει σκούρο μαυρο-βιολετί χρώμα, έχει μεμβρανώδες περικάρπιο και ξυλώδες ενδοκάρπιο.  Οι καρποί ωριμάζουν Νοέμβριο-Ιανουάριο.  Πατρίδα της ελιάς είναι λεκάνη της Μεσογείου.  Κοινό δένδρο στην Κύπρο και απαντάται σχεδόν σε όλη την Κύπρο από το ύψος της θάλασσας μέχρι 900μ υψόμετρο.

Διαπνοή* = Είναι η λειτουργία με την οποία τα φυτά αποβάλλουν υδρατμούς από τα στόματα των φύλλων.  Δρύπη **=  Καρπός με μεμβρανώδες εξωκάρπιο, σαρκώδες μεσοκάρπιο και ξυλώδες ενδοκάρπιο με ένα σπέρμα πχ κεράσι, ροδάκινο.  Στόματα είναι πόροι στην επιφάνεια των φύλλων, κυρίως στην κάτω, μέσω των οποίων τα φυτά αποβάλλουν ή δέχονται αέρια πχ. υδρατμούς, οξυγόνο, διοξείδιο του άνθρακα.

Name/Όνομα:  Νεοτινέα η στικτή*

Scientific name/Επιστημονικό όνομα:  Neotinea maculata** (Desf.) Stearn.

Common name/Κοινό όνομα:  Dense-flowered orchid

Family/Οικογένεια:  ORCHIDACEAE

*Η απόδοση του είδους στα Ελληνικά είναι εισήγηση του συγγραφέα

**Formerly known as “Orchis intacta” Link

Description

It is a perennial tuberous plant growing up to 40m high but usually about 20cm.  Stem erect, slender, usually glaucous-green, unbranched, hairless.  Basal leaves 2,3 spreading, oblong-elliptic, simple, entire, glaucous, glabrous, mucronate, spotted or unspotted; cauline leaves 1-3, smaller, erect, sheathing.  Flowers many and tiny, hermaphrodite and zygomorphic, in dense terminal spikes; bracts ovate, greenish, acute; sepals ovate, acuminate; sepals and petals united, bending forward at apex forming a hood, greenish-white, pinkish or purple with longitudinal greenish, pinkish or purple lines externally; labellum 3-lobbed, median lobe wider and longer, slightly notched once or twice, pink with whitish margins; side lobes linear, whitish or pinkish; stigmas 2; spur conical with obtuse apex, very short, greenish-yellow; flowering time March-April.  The fruit is a capsule.  Native to Mediterranean zone, parts of Europe, western Asia, and North Africa.  A common orchid in Cyprus and it is found on grasslands, garigues and open forest from 100-1500m alt.

Περιγραφή

Πολυετής και κονδυλώδης πόα με ύψος μέχρι 40cm.  Βλαστός όρθιος, λεπτός, συνήθως γλαυκοπράσινος, χωρίς διακλάδωση, άτριχος.  Φύλλα βάσης 2-3, απλωμένα, απλά, ακέραια, προμήκη-ελλειψοειδή, γλαυκοπράσινα, άτριχα, με μυτερή προεκβολή στην κορυφή τους, με ή χωρίς στίγματα.  Φύλλα βλαστού 1-3, μικρότερα, όρθια, ενώ στη βάση τους περιβάλλουν εν μέρει τον βλαστό.  Άνθη πολλά και μικρά, ζυγόμορφα και ερμαφρόδιτα, σε πυκνό επάκριο στάχυ.  Βράκτια ωοειδή, πρασινωπά και οξύκορφα.  Σέπαλα ωοειδή και μυτερά.  Τα σέπαλα και τα πέταλα ενώνονται στο μεγαλύτερό τους μέρος και σχηματίζουν «κουκούλα» «κουκούλα», έχουν χρώμα λευκοπράσινο ή ρόδινο ή πορφυρό και φέρουν επιμήκεις γραμμώσεις εξωτερικά, με πρασινωπό, ρόδινο ή πορφυρό χρώμα.  Χείλος 3-λοβο με το μεσαίο λοβό πλατύτερο και μακρύτερο από τους πλάγιους, φέρει 1 ή 2 μικρές εγκοπές στην κορυφή του, είναι ρόδινος με ασπριδερό περιθώριο.  Πλάγιοι λοβοί γραμμοειδείς, απριδεροί ή ρόδινοι.  Στίγματα 2.  πλήκτρο κωνικό αλλά με πλατειά κορυφή, πολύ κοντός, πρασινοκίτρινος.  Ανθίζει Μάρτιο-Απρίλιο.  Καρπός κάψα.  Πατρίδα του η Μεσογειακή ζώνη, μέρη της Ευρώπης, η Δυτική Ασία και η Βόρεια Αφρική.  Κοινό φυτό της Κύπρου και απαντάται σε χορταριασμένα εδάφη, θαμνώνες και ανοικτά πευκοδάση από 100-1500m υψόμετρο.

.

Name/Όνομα:    Άρον το υγρόφιλον

Scientific name/Επιστημονικό όνομα:  Arum hygrophilum Boiss.

Common name/Κοινό όνομα:   Water Arum, Streambank Arum

Family/Οικογένεια:  ARACEAE

Description

Arum hygrophilum is a perennial tuberous herb with subglobose tuber, growing up to 60cm tall.  Leaves are borne directly from the underground tuber and they are developed before flowering, during early autumn.  All leaves are basal, very large, simple, entire, long-petiolate, glabrous, arrow-shaped with 3 unequal lobes; median lobe conspicuously bigger, oblong-lanceolate, latera lobes oblong, obtuse or subacute; petiole much longer than the blade.  Flowers solitary and they are held below the level of the leaves; spathe (is a modified bract or bracts partly enclosing the spadix), looks like an erect and cylindrical tube, having the top opened (limb), allowing the upper part of the spadix (inflorescence) to be exserted; lower part of the spathe is cylindrical and swollen at base; spathe limb lanceolate and acuminate, glabrous on both sides, pale green, margins very often tinged purple; peduncle much shorter than the stalk of the leaves; spadix bears the reproductive organs of the plant, it is cylindrical, erect, straight, sessile, violet-purple, shorter than spathe; male and female organs are separated but both sexes can be found on the same plant; male and female staminodes (sterile organs) are also present between the fertile organs; flowering time March-April.  Fruit are orange fleshy berries.  Native to Morocco, Cyprus and Middle East (Israel, Lebanon, Syria).  Uncommon plant in Cyprus and it is found at stream banks, shaded and moist places from 200-500m alt.

Περιγραφή

Πολυετές και ποώδες φυτό με υποσφαιρικό κόνδυλο και που φθάνει σε ύψος τα 60cm.  Τα φύλλα αναπτύσσονται απ ευθείας από τον υπόγειο κόνδυλο πριν από την ανθοφορία, στις αρχές του φθινοπώρου.  Τα φύλλα είναι πολύ μεγάλα, απλά, ακέραια, μακρόμισχα, γυμνά, σαϊτοειδή, 3-λοβα.  Μεσαίος λοβό προμήκης-λογχοειδής, πολύ μεγαλύτερος των 2 άλλων που  είναι προμήκεις και μυτεροί ή ελαφρά πλατύκορφοι.  Μίσχος πολύ μεγαλύτερος από το μήκος του φύλλου.  Άνθη μεμονωμένα πιο χαμηλά από το επίπεδο των φύλλων.  Η σπάθη, η οποία είναι μεταφορφωμένο βράκτιο/α και περικλείει εν μέρει τον σπάδικα, μοιάζει με ένα κυλινδρικό όρθιο σωλήνα που είναι ανοικτός στο άνω μέρος επιτρέποντας έτσι στο άνω μέρος του σπάδικα να βγει έξω από τον σωλήνα.  Ο ποδίσκος είναι πολύ μικρότερος από το μήκος του μίσχου των φύλλων.  Η σπάθη είναι ωοειδής- λογχοειδής, οξύκορφη, γυμνή και στις 2 πλευρές, πρασινωπή εξωτερικά, ενώ πολύ συχνά τα χείλη της παίρνουν πορφυρή χροιά.  Εσωτερικά υπάρχει ο σπάδιξ (άνθος) που είναι ένας όρθιος, ροπαλόμορφος, πορφυρο-ιώδης και άμισχος άξονας, μικρότερος από τη σπάθη και που φέρει τα αναπαραγωγικά όργανα του φυτού.  Τα αρσενικά και θηλυκά όργανα βρίσκονται σε διαφορετικές θέσεις αλλά πάνω στο ίδιο άνθος.  Υπάρχουν επίσης και άγονα αρσενικά και θηλυκά όργανα.  Τα αρσενικά όργανα βρίσκονται στην κορυφή του σπάδικα, ενώ τα θηλυκά στη βάση του και μεταξύ αυτών τα άγονα όργανα.  Ανθίζει Μάρτιο-Απρίλιο.  Ο καρπός είναι μικρές σαρκώδεις ράγες με πορτοκαλί χρώμα.  Πατρίδα του το Μαρόκο, η Κύπρος και χώρες της Μέσης Ανατολής (Ισραήλ, Λίβανος, Συρία).  Ασυνήθιστο φυτό στην Κύπρο και απαντάται σε όχθες ρυακιών και γενικά σε σκιερέ και υγρές περιοχές από 200-5οομ υψόμετρο.

Name/Όνομα:  Παρεντουκελλία η πλατύφυλλη υποείδος η κίτρινη*

Scientific name/Επιστημονικό όνομα:  Parentucellia latifolia subsp. flaviflora (Boiss.) Hand.-Mazz.

Common name/Κοινό όνομα:    

Family/Οικογένεια:  OROBANCHACEAE

*Η απόδοση του είδους στα Ελληνικά είναι εισήγηση του συγγραφέα.

Description

Plant:  Parentucellia latifolia subsp. flaviflora  is an annual herbaceous plant growing up to 50cm high.

Stem erect, usually unbranched, cylindrical, greenish or yellowish, gland-dotted.

Leaves opposite, simple, ovate, sparsely covered with glandular and other soft hairs on both sides, apex rather acute, venation prominent beneath, margin serrate, sessile.

Flowers small, strongly zygomorphic, hermaphrodite on interrupted spike-like racemes, lax below, becoming dense at the top; calyx cylindrical with conical base, yellowish, glandular-pilose, 5-lobed, lobes erect, green, narrowly triangular, obtuse; corolla yellow, 2-lipped; upper lip (adaxial) entire, helmet-shape, glandular-pilose, abaxial lip 3-lobed, lobes oblong with rounded apex, median lobe smaller; 2 yellow, conspicuous and suborbicular protuberances are located above the median lobe; bracts leaf-like; stamens 4, didynamous**, filaments free, anthers ± pilose; ovary superior***.  The fruit is a capsule.

Flowering time:  April-June.

Fruit:  Capsule

Habitat:   A common plant in Cyprus and it is found on garigue, grassland, and open pine-woods up to 250m alt.

Native:  Canary Islands, Mediterranean region  to Afghanistan.

 didynamous**= 4 stamens in 2 pairs, 1 long + 1 short

superior ovary***= ovary located above the level of petals and stamens.

Περιγραφή

Φυτό:  Μονοετής πόα που φθάνει τα 50εκ. ύψος.

Βλαστός όρθιος, συνήθως χωρίς διακλάδωση, κυλινδρικός, πρασινωπός ή κιτρινωπός, καλυμμένος με αδενώδεις τρίχες.

Φύλλα αντίθετα, απλά, ωοειδή, καλυμμένα με αραιές αδενώδεις και άλλες μαλακές τρίχες και στις δυο επιφάνειες, μάλλον οξύκορφα, με πολύ εμφανή τη νεύρωση στην κάτω επιφάνεια, χείλος οδοντωτό, άμισχα.

Άνθη μικρά, ζυγόμορφα και ερμαφρόδιτα σε βότρεις που έχουν όψη διακοπτόμενου στάχυ που είναι σχετικά αραιός χαμηλά και πυκνός ψηλότερα.  Βράκτια όπως τα ανώτερα φύλλα.  Κάλυκας κυλινδρικός με κωνική βάση, κιτρινωπός με αδενώδεις τρίχες, 5-λοβος λοβοί όρθιοι, πράσινοι, στενοί-τριγωνικοί και με κάπως πλατιά κορυφή.  Στεφάνη κίτρινη και 2-χειλη, άνω λοβός ακέραιος, μοιάζει με κράνος και φέρει αδενώδεις τρίχες, ενώ το κάτω χείλος είναι τρίλοβο, οι λοβοί είναι προμήκεις, άνισοι, με στρογγυλεμένη κορυφή και με το μεσαίο λοβό μικρότερο.  Στο άνω μέρος του μεσαίου λοβού υπάρχουν 2 πολύ εμφανή, σχεδόν σφαιρικά και κίτρινα εξογκώματα.  Στήμονες 4, διδύναμοι** με ελεύθερο νήμα και ανθήρες λίγο ή πολύ τριχωτοί.  Ωοθήκη επιφυής***.

Καρπός κάψα.

Άνθιση Απρίλιος-Ιούνιος.

Ενδιαίτημα:  Κοινό φυτό στην Κύπρο και απαντάται σε χορταριασμένα εδάφη, θαμνώνες και ανοικτά πευκοδάση μέχρι 250μ υψόμετρο.

διδύναμοι στήμονες**= 4 στήμονες σε 2 ζεύγη, 1 ζεύγος κοντοί +  1 ζεύγος ψηλοί.

επιφυής ωοθήκη***= ωοθήκη που βρίσκεται πάνω από το επίπεδο των πετάλων και των στημόνων.

Name/Όνομα: Βέρμπασκον το κολπωτόν

Scientific name/Επιστημονικό όνομα: Verbascum sinuatum L.

Common name/Κοινό όνομα:  Wavy-leaves mullein, Φλώμος

Family/Οικογένεια:  SCROPHULARIACEAE

Description

Verbascum sinuatum is a biennial plant growing up to 1,5m high.  Stem erect, branched from the base, greenish when young, reddish when old, densely covered with brownish or yellowish stellate hairs.  Basal leaves rosette-like, alternate, oblong, simple, hairy on both sides, pinatilobed, margin irregularly undulate, short-petiolate; stem leaves alternate, much smaller, oblong or triangular, less undulate or subentire, sessile, apex acute or obtuse.  Flowers are actinomorphic and hermaphrodite, in clusters, on long, branched and lax panicles*; petals 5, obovate, united at base, more or less equal, yellow, glabrous internally, gland-dotted and hairy externally, margins sometimes incurved; calyx 5-lobed, lobes ovate-triangular, green, densely covered with stellate hairs, apex obtuse; bracts cordate-triangular, green, clothed with stellate hairs; stamens 5, unequal, filaments covered to apex with purple-violet soft hairs, hairless at base, anthers kidney-shaped, orange-yellow; ovary superior, style erect, greenish and glabrous, longer than stamens, stigma subcapitate. The fruit is a subglobose and stellate-tomentose capsule.  Flowering time April-July.  Native to Mediterranean region.  A common plant in Cyprus and it is found on rocky places, roadsides and sandy coastal areas from 0-600m alt.

panicle*= a much-branched inflorescence

Περιγραφή

Διετές φυτό ύψους μέχρι 1,5m.  Βλαστός όρθιος, διακλαδωμένος από τη βάση, πράσινος ο νεαρός, κοκκινωπός ο παλαιότερος, πυκνά καλυμμένος με καστανές ή κιτρινωπές αστεροειδείς τρίχες.  Φύλλα βάσης κατ εναλλαγή, μοιάζουν με διάταξη ροζέτας, είναι απλά, προμήκη, πτερόλοβα, χείλος άνισα κυματοειδές, με κοντό μίσχο και τριχωτές και τις 2 επιφάνειες.  Φύλλα βλαστού κατ εναλλαγή, πολύ μικρότερα, με λιγότερο κυματοειδή χείλη, κάποτε σχεδόν ακέραια προμήκη, λοβωτά ή σχεδόν τριγωνικά, άμισχα με μυτερή ή πλατιά κορυφή.  Άνθη ακτινόμορφα και ερμαφρόδιτα σε δέσμες πάνω σε μακριά, διακλαδωμένη και χαλαρή φόβη*.  Πέταλα 5, αντωειδή, ενωμένα στη βάση τους, σχεδόν ισομήκη, κίτρινα, γυμνά εσωτερικά, με αδενώδεις και άλλες τρίχες εξωτερικά, χείλη κάποτε γυρισμένα προς τα μέσα.  Κάλυκας 5-λοβος, λοβοί ωοειδείς-τριγωνικοί, πράσινοι, πυκνά τριχωτοί και με πλατιά κορυφή.  Βράκτια καρδιοειδή-τριγωνικά, πράσινα, με αστεροειδείς τρίχες.  Στήμονες 5, άνισοι, νήμα καλυμμένο μέχρι την κορυφή με πορφυρές ή ιώδεις μαλακές τρίχες αλλά γυμνό στη βάση του, ανθήρες νεφροειδείς με πορτοκαλοκίτρινο χρώμα.  Ωοθήκη επιφυής, στύλος όρθιος, πρασινωπός και γυμνός, μακρύτερος των στημόνων, στίγμα μικρό σχεδόν κεφαλωτό.  Ο καρπός είναι μια υποσφαιρική και τριχωτή κάψα.  Άνθιση Απρίλιος-Ιούλιος  Πατρίδα του η Μεσογειακή ζώνη.  Κοινό φυτό στην Κύπρο και απαντάται σε πετρώδεις περιοχές, κατά μήκος δρόμων και σε αμμώδη παραλιακά εδάφη, από 0-600μ υψόμετρο.

φόβη*= πολύκλαδη ταξιανθία με κεντρικό άξονα και πλευρικούς κλάδους βότρεις.

Name/Όνομα:  Μαλάχη η αιγυπτιακή     

Scientific name/Επιστημονικό όνομα:   Malva aegyptia  L.

Common name/ Κοινό όνομα:    Egyptian mallow

Family/Οικογένεια:  MALVACEAE

 Description

Malva aegyptia is an annual plant growing up to 20cm high.  Stems erect or decumbent, much branched, greenish or brownish covered with short and stiff appressed hairs.  Leaves are alternate, nearly orbicular in outline, deeply dissected into 3-5, flat, narrow and lobed segments, long-petiolate, glabrous above, with stiff hairs on the margins and on the surface below. Flowers actinomorphic, hermaphrodite, solitary and axillary or in terminal clusters; pedicels brownish and hairy; petals 5, alternating between sepals, emarginate, pink; sepals 5, triangular-ovate, acuminate, united at base, dark green, covered with stiff hairs , as long as the petals; epicalyx* with 2-3 linear and hairy segments; stamens numerus, filaments fused, forming a hollow, tube-like structure, allowing the connate styles passing through; ovary superior, stigmas as many as the carpels. Flowering time March – April.  Fruit mericarps.  Native to Mediterranean region.  A common plant in Cyprus and it is found on calcareous areas and stony or sandy ground from 0-500m alt

epicalyx*= is a structure below calyx, formed by free or fused bracts

Περιγραφή

Μονοετές φυτό που φθάνει τα 20εκ ύψος.  Βλαστοί όρθιοι ή κατακλιμένοι, πολύκλαδοι, πρασινωποί ή καστανοί, καλυμμένοι με κοντές και αδρές τρίχες.  Φύλλα κατ εναλλαγή, σχεδόν κυκλικά, απλά, διαιρεμένα με βαθιές τομές σε 3-5, επίπεδα, στενά και λοβωτά τμήματα, με μακρύ μίσχο, γυμνά στην άνω και με αδρές τρίχες στην κάτω επιφάνεια και πάνω στα χείλη.  Άνθη ακτινόμορφα, ερμαφρόδιτα, μεμονωμένα και μασχαλιαία ή σε επάκριες δέσμες.  Ποδίσκοι ανθέων καστανοί και τριχωτοί.  Πέταλα 5, κατ εναλλαγή μεταξύ των σεπάλων, ρόδινα και με μικρές εγκοπές στο άνω μέρος τους.  Σέπαλα 5, τριγωνικά-ωοειδή, μυτερά, ενωμένα στη βάση τους, με σκούρο πράσινο χρώμα, καλυμμένα με αδρές τρίχες και είναι περίπου ισομήκη με τα πέταλα.  Επικαλύκιον* με 2-3 γραμμοειδή και τριχωτά τμήματα.  Στήμονες πολυάριθμοι με συμφυή νήματα που σχηματίζουν σωληνοειδή κατασκευή δια της οποίας περνούν οι ενωμένοι στύλοι.  Ωοθήκη επιφυής, στίγματα όσα και τα καρπόφυλλα.  Ανθίζει Μάρτιο – Απρίλιο. Καρποί μεριστόκαρποι.  Πατρίδα του η Μεσογειακή ζώνη.  Κοινό φυτό στην Κύπρο και απαντάται σε ασβεστολιθικά πετρώματα και σε πετρώδη ή αμμώδη εδάφη από 0-500μ υψόμετρο.

Επικαλύκιον*= σχηματισμός που βρίσκεται κάτω από τα σέπαλα και δημιουργείται από την ένωση ελευθέρων ή συμφυών βρακτίων.

Name/Όνομα:    Πύρος ο συριακός

Scientific name/Επιστημονικό όνομα:  Pyrus syriaca  Boiss.

Common name/Κοινό όνομα:   Syrian pear, Αρκάππης 

Family/ Οικογένεια:  ROSACEAE

Description

Pyrus syriaca is a deciduous tree with spherical crown, growing to 10m high.  Trunk erect, simple, much-branched; bark grey with deep cracks, rough and fissured; young twigs are reddish and glabrous; branches grey, sometimes with spiny tips.  Leaves alternate, simple, entire, ovate to lanceolate, shiny, hairless, margin crenate or serrate, apex rather acute, base rounded or cuneate, petiolate, dark green above, pale green below; young leaves and petioles are pubescent; leaves are arranged in clusters at the end of short branches.  Flowers showy, large, actinomorphic and hermaphrodite in many flowered corymbs*or umbels; receptacle subglobose, hairy externally; pedicels thinly pubescent; petals 5, rounded, white, concave, glabrous, reduced to a claw at base; sepals 5, ovate, pending backwards, greenish, densely covered with a mixed of stellate and soft wooly hairs, apex rather acute; stamens numerous, unequal, with white free and hairless filaments and reddish anthers; styles free, 3-5 (as many as carpels), stigmas small, subcapitate, yellowish; flowering time March.  The fruit is suborbicular pear, yellow at maturity, topped with the persistent calyx, the flesh is sweetish and granular, seeds are compressed, dark brown and shiny.  Native to the eastern Mediterranean region.  A rather uncommon tree in Cyprus and it is found on the calcareous or igneous ground, near cultivated fields, from50-1500m alt. Native to Mediterranean basin.

corymb* = inflorescence in which the pedicels of the lower flowers are longer than the others above so that all the flowers reach about the same height.

Περιγραφή

Φυλλοβόλο δένδρο με σφαιρική κώμη που φθάνει τα 10μ ύψος.  Κορμός όρθιος, απλός και πολύκλαδος.  Φλοιός γκρίζος με βαθιές σχισμές, ρυτιδωμένος και με ανώμαλη επιφάνεια.  Νεαροί κλάδοι κοκκινωποί και πυκνοί.  Παλαιότεροι κλάδοι με γκρίζο χρώμα που κάποτε καταλήγουν σε άκανθα.   Φύλλα κατ εναλλαγή, απλά, ακέραια, ωοειδή προς λογχοειδή, γυαλιστερά και άτριχα, χείλος συνήθως πριονωτό, μάλλον οξύκορφα, βάση στρογγυλή ή ευθύγραμμη, έμμισχα, με σκούρο πράσινο χρώμα στην άνω και με ανοικτό πράσινο στην κάτω επιφάνεια.  Νεαρά φύλλα και οι μίσχοι τους είναι συνήθως τριχωτά.  Τα φύλλα είναι διαταγμένα σε δέσμες στα άκρα βραχυκλαδίων.  Άνθη εντυπωσιακά, μεγάλα, ακτινόμορφα και ερμαφρόδιτα, σε πολυανθείς κορύμβους ή σε ομπρελλοειδείς σχηματισμούς.  Ανθοδόχη σχεδόν σφαιρική και εξωτερικά τριχωτή όπως και οι ποδίσκοι των ανθέων .  Σέπαλα 5, ωοειδή, λυγισμένα προς τα κάτω, πρασινωπά και καλυμμένα με ένα μείγμα αστεροειδών και άλλων μαλακών τριχών και κορυφή μάλλον μυτερή.  Στήμονες πολυάριθμοι με νήμα άνισο, ελεύθερο, λευκό και γυμνό και με κοκκινωπούς ανθήρες.  Στύλοι ελεύθεροι, 3-5, όσα και τα καρπόφυλλα, στίγματα ισάριθμα, μικρά και σχεδόν κεφαλωτά.  Άνθιση Μάρτιος.  Ο καρπός είναι ένα σχεδόν σφαιρικό αχλάδι, κίτρινο στην ωρίμανση, με έντονη παρουσία του κάλυκα στην κορυφή του, σάρκα γλυκιά και κοκκώδη, σπέρματα, γυαλιστερά, συμπιεσμένα και με σκούρο καφέ χρώμα.  Πατρίδα του η ανατολική λεκάνη της Μεσογείου.  Όχι και τόσο συνηθισμένο δένδρο στην Κύπρο και απαντάται σε ασβεστολιθικά ή πυριγενή εδάφη και κοντά σε καλλιεργημένα χωράφια από 50-1500μ υψόμετρο.

κόρυμβος* = βοτρυοειδής ταξιανθία όπου οι ποδίσκοι των κατωτέρων ανθέων είναι μεγαλύτεροι των υπερκειμένων , ώστε να φθάνουν όλοι στο ίδιο επίπεδο.   

Name/Όνομα:   Κίστος ο φασκομηλόφυλλος  

Scientific name/Επιστημονικό όνομα:   Cistus salvifolius L.

Common name/Κοινό όνομα:   Sage-leaved cistus, Ξισταρκά, Ασπροξισταρκά, Λουβιθκιά, Κουνουκλιά  

Family/Οικογένεια:   CISTACEAE

Description

Cistus salvifolius is an evergreen shrub growing up to 1m high.  Stems erect or spreading, much-branched; young shoots greenish, yellowish or purplish, densely covered with stellate whitish hairs.  Leaves are opposite, ovate, simple, dark green, hairy on both sides especially on the margins and on the main veins beneath, margins wavy, apex subacute or obtuse, base almost rounded, petiole short and hairy.  Flowers are large, showy, actinomorphic, hermaphrodite, axillary, solitary or in pairs; peduncles and pedicels densely hairy; petals 5, free, unequal, white, emarginate, glabrous, wide at apex and narrower at base; sepals 5, (3 inner + 2 outer), ovate, hairy, greenish to purplish, the 2 outer with heart-shaped base and slightly longer than the 3 inner; stamens numerous, filaments and anthers golden yellow; ovary superior, subglobose, style 1, simple, stigma 1 , capitate.  Flowering time Feb-May.  The fruit is a globose, dark brown and woody capsule.  Native to Mediterranean region.  A common plant in Cyprus and it is found on calcareous ground, hillsides and waste places, from 0-1375m alt.

Περιγραφή

Αειθαλής θάμνος που φθάνει μέχρι 1m ύψος.  Βλαστοί όρθιοι ή απλωμένοι, πολύκλαδοι.  Νεαροί βλαστοί πρασινωποί, κιτρινωποί ή πορφυροί, καλυμμένοι με πυκνές ασπριδερές και αστεροειδείς τρίχες.  Φύλλα αντίθετα, ωοειδή, απλά, με σκούρο πράσινο χρώμα, με τριχωτές και τις 2 επιφάνειες ειδικά στο χείλος και στα κύρια νεύρα της κάτω επιφάνειας, ελαφρά κυματοειδές χείλος, σχεδόν οξύκορφα ή αμβλύκορφα, με στρογγυλεμένη βάση και μίσχο κοντό και τριχωτό.  Άνθη μεγάλα και εντυπωσιακά, ακτινόμορφα, ερμαφρόδιτα, μασχαλιαία και μεμονωμένα ή σε ζεύγη.  Πέταλα 5, ελεύθερα, άνισα, λευκά, με μικρή εγκοπή στη κορυφή τους, άτριχα, με πλατειά κορυφή και βάση στενή.  Σέπαλα 5, ( 3 εξωτερικά, 2 εσωτερικά), ωοειδή, τριχωτά, πρασινωπά ή πορφυρά, τα 2 εξωτερικά με εμφανή καρδιόσχημη βάση και ελαφρά μεγαλύτερα των εσωτερικών.  Στήμονες πολυάριθμοι με κίτρινο νήμα και κίτρινους ανθήρες.  Ωοθήκη επιφυής, σχεδόν σφαιρική, στύλος 1, απλός, στίγμα 1, κεφαλωτό.  Άνθιση Φεβρουάριος-Μάιος.  Ο καρπός είναι μια σφαιρική, ξυλώδης και με σκούρο καφέ χρώμα κάψα.  Πατρίδα του η Μεσογειακή ζώνη.  Κοινό φυτό στην Κύπρο και απαντάται σε ασβεστολιθικά εδάφη, πετρώδεις πλαγιές και άγονες περιοχές, από 0-1375μ υψόμετρο.

Name/Όνομα:   Λάθυρος η αφάκα*

Scientific name/Επιστημονικό όνομα:    Lathyrus aphaca L.

Common name/ Κοινό όνομα:    Yellow Vetchling, Yellow Pea

Family/Οικογένεια: FABACEAE

 * Η απόδοση του είδους στα Ελληνικά είναι εισήγηση του συγγραφέα.

 Description

Lathyrus aphaca is an annual plant growing up to 30cm tall.  Stems are trailing with a climbing habit, much-branched, squared, leafless and glabrous.  The true leaves are reduced to unbranched tendrils, bearing 2 stipules at their base; stipules have the appearance of leaves, they are opposite, ovate to triangular, glabrous, simple and entire with acute apex and 2 triangular and acute lobes at their base, margins often tinged purplish.  Flowers are hermaphrodite, zygomorphic, papilionaceous, solitary or in pairs;  calyx campanulate, glabrous, pale green, 5-toothed; teeth narrow lanceolate, margins whitish, apex acuminate; corolla bright yellow, standard petal suborbicular,  emarginate,  with prominent blackish-purple strikes; wings obovate, keel boat-shaped, upcurved; stamens 10, 9 fused, 1 free; ovary superior, style 1, stigma 1.  Flowering time January-May.  The fruit is a narrow, oblong, brown, glabrous, straight or curved and rather flat pod (legume).  Native to southern Europe, North Africa, and western Asia.  A common plant in Cyprus and it is found generally on the calcareous ground, cultivated fields, waste places and roadsides from 0-975m alt.

Περιγραφή

Μονοετές φυτό που μπορεί να φθάσει τα 30εκ ύψος.  Οι βλαστοί αναπτύσσονται επιφανειακά και έχουν τάση να αναρριχώνται, είναι πολύκλαδοι, τετράγωνοι και γυμνοί και στην πραγματικότητα άφυλλοι.  Τα πραγματικά φύλλα έχουν μειώσει σημαντικά την επιφάνειά τους και έχουν μετατραπεί σε έλικες (χωρίς διακλάδωση).  Τα 2 παράφυλλα μοιάζουν με φύλλα, είναι αντίθετα, ωοειδή-τριγωνικά, άτριχα, απλά, ακέραια, οξύκορφα και στη βάση φέρουν 2 τριγωνικούς και μυτερούς λοβούς, ενώ τα χείλη συχνά παίρνουν πορφυρή χροιά. Άνθη κίτρινα, ζυγόμορφα, ερμαφρόδιτα, σε σχήμα πεταλούδας( γι αυτό λέγονται και ψυχανθή, ψυχή =πεταλούδα), συνήθως μεμονωμένα.  Στεφάνη με 5 πέταλα, 2-χειλη, το άνω χείλος είναι ένα μεγάλο πέταλο, ο πέτασος που είναι σχεδόν κυκλικός, φέρει μικρή εγκοπή στο άνω μέρος του και φέρει επίσης μαυροπορφυρές γραμμώσεις, ενώ το κάτω χείλος αποτελείται από 4 πέταλα, 2 αντωειδείς πτέρυγες στο πλάι και μεταξύ αυτών την τρόπιδα που προέρχεται από τη σύμφυση 2 πετάλων, έχει σχήμα βάρκας και με μύτη λυγισμένη προς τα πάνω.  Ποδίσκος πράσινος και άτριχος.  Κάλυκας καμπανοειδής, πρασινωπός, γυμνός και με 5 στενά-λογχοειδή και οξύκορφα δόντια.  Στήμονες 10, 9 συμφυείς και 1 ελεύθερος.  Ωοθήκη επιφυής, στύλος 1, στίγμα 1.  Άνθιση Ιανουάριος-Μάιος.  Ο καρπός είναι ένας μακρός, ίσιος ή καμπύλος, και σχεδόν επίπεδος και με καφέ χρώμα λοβός ( όσπριο ή χέδρωψ).  Πατρίδα του η νότια Ευρώπη, Βόρεια Αφρική και περιοχές της Ασίας.  Κοινό φυτό στην Κύπρο και απαντάται γενικά σε ασβεστολιθικά εδάφη, καλλιεργημένα χωράφια, άγονες περιοχές και κατά μήκος δρόμων από 0- 975μ υψόμετρο.

Name/Όνομα:  Αστράγαλος ο κύπριος

Scientific name/Επιστημονικό όνομα:   Astragalus cyprius Boiss.

Family/Οικογένεια: FABACEAE

Description

Astragalus cyprius is a perennial plant.  Stems are very short arising from the center of the foliage.  Leaves basal or sub-basal, alternate, compound, odd-pinnate and petiolate; petiole greenish or purplish, hairy, slightly groovy or almost flat above; leaflets obovate, simple, entire, in pairs, except the terminal, apex mostly rounded, occasionally subacute, base usually rounded; petiolule* short; stems, petioles and leaflets are covered with appressed whitish or silvery hairs.  Flowers hermaphrodite and zygomorphic, in axillary many-flowered racemes; peduncle long, often upcurved, exceeding the foliage; bracts erect or spreading, somewhat triangular, slightly concave, acute or subacute, greenish or purplish, covered with appressed hairs; petals glabrous, usually pinkish; standard ovate to elliptic, upcurved, margins reflexed; wings oblong, keel upcurved; calyx cylindrical, more or less equal with standard’s length, greenish-purplish, 5-toothed, covered with blackish appressed hairs; stamens 10 ( 9 united one free), filaments white, anthers yellow; ovary superior, style 1, stigma 1.  Fruit is a cylindrical, straight or curved pod.  Flowering time February-May.  Endemic to Cyprus, common plant and it is found on calcareous hillsides from 50-925m alt.

 petiolule*= the stalk of a leaflet

Περιγραφή

Πολυετές φυτό με πολύ κοντούς βλαστούς που εκφύονται από το κέντρο του φυλλώματος.  Φύλλα σχεδόν όλα βάσης, κατ εναλλαγή, σύνθετα, περιττόληκτα ( καταλήγουν σε ένα φυλλάριο), έμμισχα.  Μίσχος πρασινωπός ή πορφυρός, τριχωτός, ελαφρά αυλακωτός ή σχεδόν επίπεδος στο πάνω μέρος του.  Φυλλάρια αντωειδή, απλά, ακέραια, σε ζεύγη εκτός από το τελευταίο, κορυφή στρογγυλεμένη, κάποτε σχεδόν μυτερή, βάση στρογγυλή.  Μίσχος φυλλαρίων κοντός.  Βλαστοί, φύλλα και φυλλάρια καλύπτονται από πυκνές ασπριδερές ή με ασημένιο χρώμα παράλληλες και σχετικά κοντές τρίχες.  Άνθη ερμαφρόδιτα και ζυγόμορφα, σε μασχαλιαίους βότρεις με πολλά άνθη.  Ποδίσκος συχνά λυγισμένος προς τα πάνω και είναι αρκετά μακρός ώστε τα άνθη να ξεπερνούν το φύλλωμα.  Βράκτια όρθια ή απλωμένα, σχεδόν τριγωνικά, ελαφρά κοίλα, σχεδόν οξύκορφα, πρασινωπά ή πορφυρά, καλυμμένα με τις ίδιες με το βλαστό τρίχες.  Κάλυκας κυλινδρικός, περίπου ισομήκης με τον πέτασο, πρασινωπός ή πορφυρός, με 5 δόντια που είναι τριχωτά όπως ο βλαστός.  Πέταλα γυμνά συνήθως ρόδινα, πέτασος ωοειδής–ελλειπτικός και λυγισμένος προς τα πάνω και με αναδιπλωμένα προς τα έσω χείλη, πτέρυγες επιμήκεις, τρόπιδα λυγισμένη προς τα πάνω.  Στήμονες 10 ( 9 ενωμένοι ένας ελεύθερος) με νήμα λευκό και γυμνό και κίτρινους ανθήρες.  Ωοθήκη επιφυής, στύλος 1, στίγμα 1.  Ανθίζει Φεβρουάριο–Μάιο.  Καρπός είναι ένας κυλινδρικός, ευθύς ή λυγισμένος λοβός.  Ενδημικό φυτό της Κύπρου, σχετικά κοινό και απαντάται σε ασβεστολιθικές πλαγιές από 50-925μ υψόμετρο.