Lathyrus aphaca

Name/Όνομα:   Λάθυρος η αφάκα*

Scientific name/Επιστημονικό όνομα:    Lathyrus aphaca L.

Common name/ Κοινό όνομα:    Yellow Vetchling, Yellow Pea

Family/Οικογένεια: FABACEAE

 * Η απόδοση του είδους στα Ελληνικά είναι εισήγηση του συγγραφέα.

 Description

Lathyrus aphaca is an annual plant growing up to 30cm tall.  Stems are trailing with a climbing habit, much-branched, squared, leafless and glabrous.  The true leaves are reduced to unbranched tendrils, bearing 2 stipules at their base; stipules have the appearance of leaves, they are opposite, ovate to triangular, glabrous, simple and entire with acute apex and 2 triangular and acute lobes at their base, margins often tinged purplish.  Flowers are hermaphrodite, zygomorphic, papilionaceous, solitary or in pairs;  calyx campanulate, glabrous, pale green, 5-toothed; teeth narrow lanceolate, margins whitish, apex acuminate; corolla bright yellow, standard petal suborbicular,  emarginate,  with prominent blackish-purple strikes; wings obovate, keel boat-shaped, upcurved; stamens 10, 9 fused, 1 free; ovary superior, style 1, stigma 1.  Flowering time January-May.  The fruit is a narrow, oblong, brown, glabrous, straight or curved and rather flat pod (legume).  Native to southern Europe, North Africa, and western Asia.  A common plant in Cyprus and it is found generally on the calcareous ground, cultivated fields, waste places and roadsides from 0-975m alt.

Περιγραφή

Μονοετές φυτό που μπορεί να φθάσει τα 30εκ ύψος.  Οι βλαστοί αναπτύσσονται επιφανειακά και έχουν τάση να αναρριχώνται, είναι πολύκλαδοι, τετράγωνοι και γυμνοί και στην πραγματικότητα άφυλλοι.  Τα πραγματικά φύλλα έχουν μειώσει σημαντικά την επιφάνειά τους και έχουν μετατραπεί σε έλικες (χωρίς διακλάδωση).  Τα 2 παράφυλλα μοιάζουν με φύλλα, είναι αντίθετα, ωοειδή-τριγωνικά, άτριχα, απλά, ακέραια, οξύκορφα και στη βάση φέρουν 2 τριγωνικούς και μυτερούς λοβούς, ενώ τα χείλη συχνά παίρνουν πορφυρή χροιά. Άνθη κίτρινα, ζυγόμορφα, ερμαφρόδιτα, σε σχήμα πεταλούδας( γι αυτό λέγονται και ψυχανθή, ψυχή =πεταλούδα), συνήθως μεμονωμένα.  Στεφάνη με 5 πέταλα, 2-χειλη, το άνω χείλος είναι ένα μεγάλο πέταλο, ο πέτασος που είναι σχεδόν κυκλικός, φέρει μικρή εγκοπή στο άνω μέρος του και φέρει επίσης μαυροπορφυρές γραμμώσεις, ενώ το κάτω χείλος αποτελείται από 4 πέταλα, 2 αντωειδείς πτέρυγες στο πλάι και μεταξύ αυτών την τρόπιδα που προέρχεται από τη σύμφυση 2 πετάλων, έχει σχήμα βάρκας και με μύτη λυγισμένη προς τα πάνω.  Ποδίσκος πράσινος και άτριχος.  Κάλυκας καμπανοειδής, πρασινωπός, γυμνός και με 5 στενά-λογχοειδή και οξύκορφα δόντια.  Στήμονες 10, 9 συμφυείς και 1 ελεύθερος.  Ωοθήκη επιφυής, στύλος 1, στίγμα 1.  Άνθιση Ιανουάριος-Μάιος.  Ο καρπός είναι ένας μακρός, ίσιος ή καμπύλος, και σχεδόν επίπεδος και με καφέ χρώμα λοβός ( όσπριο ή χέδρωψ).  Πατρίδα του η νότια Ευρώπη, Βόρεια Αφρική και περιοχές της Ασίας.  Κοινό φυτό στην Κύπρο και απαντάται γενικά σε ασβεστολιθικά εδάφη, καλλιεργημένα χωράφια, άγονες περιοχές και κατά μήκος δρόμων από 0- 975μ υψόμετρο.