Name/Όνομα: Σταφισάγρια η μακρόσπερμη*
Scientific name/Επιστημονικό όνομα: Staphisagria macrosperma** Spach
Common name/Κοινό Όνομα: Stavesacre, Staphisaigre(Fr), Lice-bane(En), Matapiojos(Sp), Bit out(Tur), Αγριοσταφίδα, Παπαζότο, Ψειροβότανο.
Family/Οικογένεια: RANUNCULACEAE
* Η απόδοση του είδους στα Ελληνικά είναι εισήγηση του συγγραφέα.
Synonym** « Delphinium staphisagria L. »
Description
Plant: Biennial, up to 1 m high, highly toxic.
Stem/s: Erect, robust, usually unbranched, greenish, covered with long, spreading, soft and whitish hairs.
Leaves: Alternate, simple, blade nearly orbicular in outline, distinctly divided into 5-9, oblong-lanceolate, and acute segments, shortly pubescent on both sides, petiole pubescent, longer than blade; upper leaves smaller with 4-5, linear-lanceolate segments.
Flowers: Showy, zygomorphic and hermaphrodite, in lax, axillary or terminal racemes; pedicels greenish, pubescent, longer than flower; bracts with 3 linear and densely pubescent lobes; sepals 5, obovate to broadly-ovate, greenish-yellow on opening, becoming blue starting from edges, pubescent externally; spur very short, more or less deltoid, rather thick, pubescent ; petals 4, whitish blue, the lower pair obovate, thinly pubescent, the upper pair whitish with some bluish stripes and spur-like appendages; stamens numerous, anthers oblong; ovary superior, carpels 3.
Flowering time: May-June.
Fruit: Inflated follicles with brown seeds.
Habitat: Streambeds and rocky slopes, 25-1075 m alt.
Native: Mediterranean region.
Περιγραφή
Φυτό: Διετές φυτό με ύψος μέχρι 1 μ, υψηλής τοξικότητας.
Βλαστός/οί: Όρθιοι, δυνατοί, συνήθως χωρίς διακλάδωση, πρασινωποί, καλυμμένοι με μακριές, απλωμένες, ασπριδερές και μαλακές τρίχες.
Φύλλα: Κατ εναλλαγή, απλά, με έλασμα κυκλικό στο περίγραμμα, έντονα διαιρεμένο σε 5-9, αντιλογχοειδή και μυτερά τμήματα, με κοντό και απαλό τρίχωμα και στις 2 επιφάνειες, μίσχος χνουδωτός, μακρύτερος του ελάσματος. Ανώτερα φύλλα παρόμοια με 4-5, γραμμοειδή-λογχοειδή τμήματα.
Άνθη: Εντυπωσιακά, ζυγόμορφα και ερμαφρόδιτα, σε χαλαρούς, μασχαλιαίους ή επάκριους βότρεις. Ποδίσκοι πρασινωποί και χνουδωτοί, μακρύτεροι των ανθέων. Βράκτια με 3 γραμμοειδείς και πυκνά τριχωτούς λοβούς. Σέπαλα 5, αντωειδή προς πλατειά-ωοειδή, πρασινοκίτρινα στο άνοιγμα, γινόμενα μπλε αργότερα ξεκινώντας από τα χείλη, τριχωτά εξωτερικά. Πλήκτρο πολύ κοντό, με σχεδόν δελτοειδές σχήμα, κάπως σαρκώδες, και με κοντό μαλακό τρίχωμα. Πέταλα 4, με λευκό-μπλε χρώμα, το χαμηλότερο ζεύγος είναι αντωειδές και ελαφρά τριχωτό, το ανώτερο ζεύγος έχει ασπριδερό χρώμα με ενδιάμεσες μπλε λωρίδες και με προεξοχές που μοιάζουν με πλήκτρο. Στήμονες πολυάριθμοι, ανθήρες προμήκεις. Ωοθήκη επιφυής, με 3 καρπόφυλλα.
Άνθιση: Μάιος-Ιούνιος.
Καρπός: Διογκωμένα θυλάκια με καφέ σπέρματα.
Ενδιαίτημα: Όχθες ρυακιών και βραχώδεις πλαγιές, από 25-1075 μ υψόμετρο.
Πατρίδα: Μεσογειακή ζώνη.
