Name/Όνομα: Jerusalem salvia-Σάλβια των Ιεροσολύμων
Scientific name/Επιστημονικό όνομα: Salvia hierosolymitana Boiss.
Common name/Κοινό Όνομα: Jerusalem sage
Family/Οικογένεια: LAMIACEAE
* Η απόδοση του είδους στα Ελληνικά είναι εισήγηση του συγγραφέα.
Description
Plant: Perennial herb growing up to 1m high.
Stem/s: Erect, much-branched, 4-angled, sticky at the upper part, with dense glandular hairs towards apex of the flowering axon, with rough whitish hairs at the lower part of the stem; at the base the stem is thicker with scattered rough hairs especially on edges.
Leaves: Basal leaves large, simple, entire or irregularly lobed, broadly-ovate to oblong, blade with wrinkled surfaces, with rough white hairs on the veins beneath, with shorter hairs between veins, less hairy above, margins hairy, wavy or scalloped with small unequal semicircular projections, apex obtuse, base cordate, petiole long, wider at base, shallowly channeled above, with dense rough hairs, purplish; cauline leaves opposite, smaller, short-petiolate or sessile, acuminate.
Flowers: Strongly zygomorphic, hermaphrodite, in distant whorls; flowers 2-6; bracts 2, broadly-ovate to semicircular, glandular hairy, acuminate, sessile, much shorter than corolla; calyx tubular, wider at apex, with glandular and non-glandular hairs externally, minutely glandular-hairy internally, 2-lipped, 5-toothed, triangular, mucronate; upper lip 3-toothed, lower lip with 2 equal recurved teeth, longer than the upper ones; corolla dark pink to purple, 2-lipped, upper lip erect, compressed, falcate, hooded, glandular-hairy externally, lower lip 2-lobed, the median larger, semicircular, whitish or pale pink, flat or concave, minutely emarginate at apex, often deflexed, with dark purple or reddish non-glandular hairs externally and 2,3 dark, pink-spotted and parallel stripes towards throat, lateral petals oblong, always incurved, giving the false impression that they are cylindrical, very often in horizontal position, glabrous or minutely scabrid externally, with scattered thick reddish hairs internally; stamens 2, exserted, filaments white and glabrous, arching, anthers dorsifixed, dark-purple with whitish-yellow pollen; 2 very small, almost invisible whitish staminodes present; ovary superior, style exserted, whitish, glabrous, stigma with 2 unequal lobes.
Flowering time: April-May.
Fruit: Nutlets.
Habitat: Rare in Cyprus, it is included in the RED DATA BOOK OF CYPRUS as critically endangered and it is found near cultivated fields, shrub-lands, slopes, from 0-100 m alt.
Native: Eastern Mediterranean region.
Περιγραφή
Φυτό: Μονοετής πόα με ύψος μέχρι 1 μ.
Βλαστός-Κορμός: Όρθιοι, πολύκλαδοι, τετράφωνοι, κολλώδεις στα ψηλότερα μέρη, με πυκνές αδενώδεις τρίχες προς την κορυφή του ανθικού άξονα και με άσπρες αδρότριχες αμέσως πιο χαμηλά, ενώ στη βάση ο βλαστός είναι χοντρός, εμφανώς τετράγωνος και φέρει άσπρες αδρότριχες κυρίως επί των ακμών του.
Φύλλα: Φύλλα βάσης μεγάλα, απλά, ακέραια ή άνισα λοβωτά, πλατειά-ωοειδή προς προμήκη, έλασμα με ρυτιδωμένες επιφάνειες, με άσπρες αδρότριχες κυρίως επί των νεύρων, ενώ μεταξύ των νεύρων υπάρχουν κοντύτερες τρίχες, με πλατεία κορυφή και καρδιοειδή βάση, με μακρύ και πορφυρό μίσχο με πλατύτερη βάση που είναι ελαφρά αυλακωτός από πάνω μαζί με λευκές αδρότριχες. Φύλλα βλαστών αντίθετα, λιγότερα και μικρότερα, με κοντό ή χωρίς μίσχο και με μυτερή κορυφή.
Άνθη: Έντονα ζυγόμορφα, ερμαφρόδιτα, σε απομακρυσμένους σπονδύλους των 2-6 ανθέων. Βράκτια 2, πλατεία-ωοειδή ή ημικυκλικά, με πυκνές αδενώδεις τρίχες ιδίως τα πιο νεαρά, μυτερά και άμισχα, πολύ κοντύτερα της στεφάνης. Κάλυκας σωληνοειδής με πλατύτερη κορυφή, με αδενώδεις και μη αδενώδεις τρίχες εξωτερικά, με δυσδιάκριτες αδενώδεις τρίχες εσωτερικά, 2-χειλος, με 5 τριγωνικά δόντια με ακίδα στην κορυφή τους. Άνω χείλος 3-δοντο, κάτω χείλος 2-δοντο, με ίσες και κάπως λυγισμένες προς τα πίσω ακίδες, μεγαλύτερα αυτών του άνω χείλους. Στεφάνη με βαθύ ρόδινο ή πορφυρό χρώμα, 2-χειλη, άνω χείλος όρθιο, συμπιεσμένο, δρεπανοειδές και με κουκούλα και με αδενώδεις τρίχες εξωτερικά, κάτω χείλος 2-λοβο με μεσαίο λοβό μεγαλύτερο, ημικυκλικό, με λευκό ή ανοικτό ροζ χρώμα, επίπεδο ή κοίλο, με πολύ μικρή εγκοπή στην κορυφή του, συχνά λυγισμένο προς τα κάτω, με πορφυρές ή κοκκινωπές αδρότριχες εξωτερικά και προς το κέντρο και με 2,3 παράλληλες και διάστικτες πορφυρές ζώνες προς τον φάρυγγα. Πλάγιοι λοβοί επιμήκεις και πάντοτε με διπλωμένα προς τα μέσα χείλη ώστε να δίνει την ψευδή εικόνα ενός κυλίνδρου, πολύ συχνά σε οριζόντια θέση, εσωτερικά με διάσπαρτες κοκκινωπές αδρότριχες. Στήμονες 2, εξερχόμενοι, νήμα λευκό, γυμνό και καμπυλωτό, ανθήρες με σκούρο πορφυρό χρώμα, με λευκοκίτρινη γύρη και με ραχιαία σύνδεση με το νήμα. Κοντά στη βάση των στημόνων υπάρχουν και 2 πολύ μικροί άγονοι στήμονες συνήθως χωρίς ανθήρες. Ωοθήκη επιφυής, στύλος εξερχόμενος, λευκός και γυμνός, στίγμα με άνισους λοβούς.
Άνθιση: Απρίλιος-Μάιος.
Καρπός: 4 μικρά κάρυα.
Ενδιαίτημα: Σπάνιο στην Κύπρο και αναφέρεται ως κρισίμως κινδυνεύον, στο ΚΟΚΚΙΝΟ ΒΙΒΛΙΟ σπανίων φυτών της Κύπρου και απαντάται σε πλαγιές, κοντά σε καλλιεργημένα χωράφια και θαμνώνες από 0-300 μ υψόμετρο.
Πατρίδα: Μεσογειακή ζώνη.
