Name/Όνομα: Βάτος ο ιερός.
Scientific name/Επιστημονικό όνομα: Rubus sanctus* Shreb.
Common name/Κοινό Όνομα: Holy bramble, Blackberry, Βάτος, Βοδκιά, Βατομουριά.
Family/Οικογένεια: ROSACEAE
Description
Plant: Semi-green, much-branched and prickly shrub, growing up to 2 m high.
Stem/s: Numerous, semi-erect, arching, procumbent or trailing, prickly, angled, purplish, glabrous or sparsely covered with adpressed, single or stellate hairs; prickles are numerous, sharp, straight or hooked with the tips bending backward; they have orange or purplish color.
Leaves: Alternate, compound, pinnatifid, odd-pinnate, 3-5 foliate, petiolate; leaflets ovate, obovate or semi-circular, dark green, glabrous or sparsely hairy above, densely covered with short greyish hairs beneath, margins irregularly serrate; terminal leaflet larger, obovate or rhomboid, with hairy, purplish and prickly petiolule, pointed apex and cuneate or rounded base; sometimes small prickles are visible on the main nerve beneath; lateral leaflets subsessile; stipules linear-lanceolate and hairy.
Flowers: Actinomorphic and hermaphrodite, in branched, terminal or axillary, many-flowered panicles; rachis, pedicels and flowering branches are densely hairy and prickly; bracts narrow-lanceolate, densely hairy; sepals 5, ovate, alternating with petals, whitish-green and hairy, strongly deflexed after flowering, united at the base; petals 5, obovate, pink or whitish-pink, narrowing to a claw at base; epicalyx absent; stamens numerous, filaments erect, glabrous, pink at the lower half, anthers yellow; ovary semi-inferior, carpels many ( 1 carpel, 1 pistil-1 drupelet).
Flowering time: June-October, often all year round.
Fruit: Blackberries-several (more than 20), 1-seeded small drupes (drupelets), forming a compound head of drupelets. They are initially green, after they turn red and finally turn black. They are edible.
Habitat: Roadsides, stony places, field limits, moist fields, near streams and springs, from 0-1500 m alt.
Native: Eastern Mediterranean.
sanctus*= It is considered that is the bush “that burned with fire and not consumed” – Moses on mount Sinai-Exodus 3-Old Testament.
Περιγραφή
Φυτό: Ημιαειθαλής, πολύκλαδος και ακανθώδης θάμνος, με ύψος μέχρι 2 μ.
Βλαστός/οί: Πολλοί, ημιανερχόμενοι, θολωτοί, κατακλιμένοι, απλωμένοι στο χώμα ή χαλαρά αναρριχόμενοι, ακανθώδεις, γωνιώδεις, πορφυροί, γυμνοί ή αραιά καλυμμένοι με παράλληλες των βλαστών απλές ή αστεροειδείς τρίχες. Άκανθες πολυάριθμοι, αιχμηρές, ίσιες ή αγκιστρωτές, με μύτες που καμπυλώνονται προς τα πίσω και με πορφυρό ή πορτοκαλί χρώμα.
Φύλλα: Κατ εναλλαγή, σύνθετα, πτεροειδή, περιττόληκτα, έμμισχα με 3-5 φυλλάρια. Φυλλάρια ωοειδή, αντωειδή ή ημικυκλικά, σκουροπράσινα, άτριχα ή με αραιό τρίχωμα στην άνω επιφάνεια, καλυμμένα με πυκνές και κοντές γκρίζες τρίχες στην κάτω επιφάνεια, χείλη άνισα πριονωτά. Τελικό φυλλάριο μεγαλύτερο, με αντωειδές ή ρομβοειδές σχήμα, με τριχωτό, πορφυρό και ακανθώδη μίσχο, μυτερή κορυφή και στρογγυλή ή στενή βάση. Κάποτε μικρά αγκάθια είναι ορατά πάνω στο κύριο νεύρο της κάτω επιφάνειας. Πλάγια φυλλάρια σχεδόν άμισχα. Παράφυλλα γραμμοειδή-λογχοειδή και τριχωτά.
Άνθη: Ακτινόμορφα και ερμαφρόδιτα, σε διακλαδωμένες, μασχαλιαίες ή επάκριες και πολυανθείς φόβες. Ποδίσκοι ανθέων, ράχη και ανθοφόροι κλάδοι ακανθώδεις και πυκνά τριχωτοί. Σέπαλα 5, ωοειδή, κατ εναλλαγή με τα πέταλα, λευκοπράσινα και τριχωτά, με έντονη κλίση προς τα κάτω μετά την ανθοφορία, ενωμένα στη βάση τους. Πέταλα 5, αντωειδή, ρόδινα ή λευκορόδινα, στενεύουν στη βάση σχηματίζοντας νύχι. Επικάλυκας δεν υπάρχει. Στήμονες πολυάριθμοι, νήμα όρθιο και ρόδινο στο κατώτερο μισό, ανθήρες κίτρινοι. Ωοθήκη ημι-υποφυής, καρπόφυλλα πολλά και σε κάθε καρπόφυλλο αντιστοιχεί 1 ύπερος και 1 δρύπη.
Άνθιση: Ιούνιος-Οκτώβριος, αλλά συχνά καθ όλη τη διάρκεια του χρόνου.
Καρπός: Μικρές και μονόσπερμες δρύπες, συνήθως άνω των 20, ενώνονται και δημιουργούν μια σύνθετη κεφαλή από μικρές δρύπες, το κοινοκάρπιο, το οποίο στην αρχή είναι πράσινο, μετά κόκκινο και τελικά μαύρο. Ο καρπός τρώγεται.
Ενδιαίτημα: Κατά μήκος δρόμων, όρια χωραφιών, πετρώδεις περιοχές, κοντά σε ρυάκια και πηγές ή σε υγρά εδάφη, από 0-1500 μ υψόμετρο
Πατρίδα: Ανατολική Μεσογειακή ζώνη.
sanctus*= θεωρείται ότι είναι ο θάμνος που συνάντησε στο όρος Σινά ο Μωυσής, που «φλεγόταν αλλά δεν καταστρεφόταν» σύμφωνα με την Παλαιά Διαθήκη- Έξοδος 3.
