Name/Όνομα: Όρχις ο κοριοανθής υποείδ. ο εύοσμος.*
Scientific name/Επιστημονικό όνομα: O rchis coriophora ssp fragrans (Pollini) E. G. Camus
Common name/Κοινό Όνομα: Bug orchid
Family/Οικογένεια: ORCHIDACEAE
* Η απόδοση του είδους στα Ελληνικά είναι εισήγηση του συγγραφέα.
Description
Plant: Perennial tuberous plant with subglobose tuber, growing up to 60 cm high.
Stem/s: Stem erect, robust, unbranched, hairless, whitish-green, with several erect and acute sheaths up to top of the stem.
Leaves: Basal leaves usually 4-6 (10), up to 15 cm long, simple, entire, linear-lanceolate or oblong-elliptic, dark green, glabrous, apex acute to acuminate, obtuse or mucronate, unspotted. Upper leaves 1-5, spreading to erect or erect, narrowly-elliptic, sheathing.
Flowers: Many, sweet-scented, pink to reddish, purple-brown or purple-green, in long, erect and dense cylindrical spikes; bracts linear-elliptic, 1-nerved, acuminate, longer than ovary; sepals and petals more or less, 1-nerved, ovate to ovate-elliptic, acute to acuminate, unspotted, connected forming a hood; dorsal sepal curved forwards at apex; stigma V-shaped; labellum resembles a flying crane, 3-lobed, ± conspicuously spotted dark purple-red, papillose*; median lobe longer, entire, tongue-shaped, covered centrally and on the margins, with white, purple or reddish papillae; lateral lobes 4-sided, sub-rhombic or sub-trapezoid, papillose, margins ± denticulate-crenate; spur conical, whitish, curved at apex, shorter then ovary; pollinia** and viscidium*** dark purple to purple-brown; pollen mass occasionally visible (when it is out of the pollinium).
Flowering time: April-May.
Fruit: Capsule.
Habitat: Locally common and it is found at grasslands, garigue, roadsides, sundy places and open pine forests on calcareous ground, from 0-600 m alt.
Native: Mediterranean region, Western Asia.
papillose*= bearing nipple-like projections.
pollinia**= a mass of pollen grains produced by anthers.
viscidium*** = a sticky pad at the base of pollinia.
Περιγραφή
Φυτό: Πολυετής και βολβώδης πόα με σφαιροειδή βολβό και ύψος μέχρι 60 εκ.
Βλαστός: Όρθιος, απλός, εύρωστος, χωρίς διακλάδωση, άτριχος και λευκοπράσινος με αρκετά όρθια και μυτερά περίβλαστα φυλλώδη μέρη που φθάνουν μέχρι την κορυφή του βλαστού.
Φύλλα: Φύλλα βάσης 4-6 (10), μέχρι 15 εκ μήκος, απλά, ακέραια, γραμμοειδή-λογχοειδή ή προμήκη-ελλειπτικά, με σκούρο πράσινο χρώμα, άτριχα, με μυτερή, πλατειά ή ακιδωτή κορυφή, χωρίς στίγματα. Aνώτερα φύλλα 1-5, απλωμένα προς ανερχόμενα ή όρθια, στενά-ελλειπτικά και περίβλαστα.
Άνθη: Πολλά, με γλυκειά οσμή, με ρόδινο προς κοκκινωπό ή πορφυροκαστανό ή πορφυροπράσινο χρώμα, σε μακρούς, όρθιους και πυκνούς σπάδικες^. Βράκτια γραμμοειδή-ελλειπτικά, μονόνευρα, μυτερά, μακρύτερα της ωοθήκης. Σέπαλα και πέταλα με 1 νεύρο, λίγο ή πολύ ωοειδή-ελλειπτικά, μυτερά και χωρίς στίγματα, ενωμένα ώστε να δημιουργούν μια ¨κουκούλα¨. Ραχιαίο σέπαλα με κλίση προς τα εμπρός στην κορυφή του. Στιγματική περιοχή σε σχήμα V. Χείλος που μοιάζει σε γερανό εν πτήση, 3-λοβο, ± με εμφανή κοκκινωπά και ποικίλα στίγματα, αλλά και με πολύ μικρές προεξοχές που μοιάζουν με θηλές. Μεσαίος λοβός μεγαλύτερος, ακέραιος και γλωσσοειδής, καλυμμένος κεντρικά και περιφερειακά με λευκές, πορφυρές ή κοκκινωπές θηλώδεις προεξοχές. Πλάγιοι λοβοί 4-πλευροι, ρομβοειδείς ή τραπεζοειδείς, με θηλώδεις προεξοχές και χείλη ± οδοντωτά ή πριονωτά. Πλήκτρο κωνικό και λευκό, με λυγισμένη κορυφή, κοντύτερο της ωοθήκης. Pollinia* και viscidium# με σκούρο πορφυρό ή πορφυροκαστανό χρώμα. Μάζα γύρης ευκαιριακά ορατή όταν βρίσκεται εκτός pollinium.
Άνθιση: Απρίλιος-Μάιος.
Καρπός: Κάψα.
Ενδιαίτημα: Τοπικά κοινό και απαντάται σε φρυγανώδη και χορταριασμένα εδάφη, κατά μήκος δρόμων, σε αμμώδεις περιοχές και σε ανοικτά πευκοδάση ασβεστολιθικών πετρωμάτων, από 0-600 μ υψόμετρο.
Πατρίδα: Μεσογειακή ζώνη, Δυτική Ασία.
Σπάδιξ ^= ταξιανθία χωρίς διακλάδωση που φέρει πολλά άνθη χωρίς ποδίσκο.
Pollinia*= μάζες από γύρη που παράγονται από τον ανθήρα.
Viscidium# = κολλώδες ¨μαξιλαράκι¨ στη βάση των pollinia, πάνω από την στιγματική περιοχή.
