Scientific name/Επιστημονικό όνομα: Ophrys umbilicata subsp. rhodia *H. Baumann & Künkele
Family/Οικογένεια: ORCHIDACEAE
*synonym Ophrys rhodia (H.Baumann & Künkele)P.Delforge
Description
It is a perennial tuberous herb growing up to 35cm high. Stem erect, robust, green and glabrous. Basal leaves 3-6 or more, spreading or erect, oblanceolate, simple, green and glabrous with parallel venation, apex acute or obtuse, sessile, unspotted. Stem leaves few, alternate, simple, erect, smaller and narrowly elliptic, sheathing the stem, apex acute. Flowers spirally arranged; sepals 3, bending forward, longer than petals, ovate, green and glabrous, apex obtuse; dorsal sepal stays behind gynostegium ( not over); petals triangular, wide at the base, greenish to olive green, hairy, apex obtuse. Lip 3-lobed without a spur. Median lobe larger, ovate, convex, broadest towards the middle, margins incurved, dark- brown to purplish-brown, covered with short and dense hairs (velutinous); no significance space between median and lateral lobes; speculum rather large, extending from the basalfield to more than the middle of the mid lobe, consisting of up to 5, pale blue, reddish-brown and irregular patches with whitish or yellowish-white borders; Lateral lobes nearly triangular, pointing upwards, covered with dense brown hairs except the apex where white hairs replaced them. Stigmatic area with a brownish band. Basal area U- shaped, brown to reddish-brown with dull-blue border; «Pseudoeyes» yellowish; appendage, yellowish-green, entire or obscurely 3-dentate, upturned or horizontal;. Gynostegium and pollinia yellowish. Flowering time February-March. Near endemic (also in Greece). Uncommon plant in Cyprus. On grassy land, open forests and garrigues.
Περιγραφή
Πολυετής και βολβώδης πόα με ύψος μέχρι 35cm. Βλαστός όρθιος, δυνατός, πράσινος και άτριχος. Φύλλα βάσης 3-6 ή περισσότερα, όρθια ή πλάγια, επιμήκη λογχοειδή, πράσινα και άτριχα με παράλληλη νεύρωση, οξύκορφα ή αμβλύκορφα, άμισχα και χωρίς στίγματα. Φύλλα βλαστού λίγα, κατ εναλλαγή, απλά, όρθια, μικρότερα, στενά ελλειψοειδή, οξύκορφα, ενώ στη βάση περιβάλλουν εν μέρει τον βλαστό. Άνθη σπειροειδώς τοποθετημένα. Σέπαλα 3, ωοειδή, πράσινα και γυμνά, αμβλύκορφα και λυγισμένα λίγο προς τα εμπρός, ενώ το ραχιαίο πέταλο γέρνει μπροστά αλλά όχι πάνω από το γυνοστήμιο. Πέταλα 3 ( το 3ο είναι το χείλος), τριγωνικά, πλατιά στη βάση, τριχωτά, μικρότερα των σεπάλων, ελαιοπράσινα και αμβλύκορφα. Χείλος (μεταμορφωμένο πέταλο που χρησιμεύει ως πλατφόρμα προσγείωσης αλλά και προσέλκυσης εντόμων για σκοπούς γονιμοποίησης) 3-λοβο και χωρίς πλήκτρο. Μεσαίος λοβός μεγαλύτερος, ωοειδής, κοίλος, πιο χοντρός στη μέση, με τα πλάγια άκρα του γυρισμένα προς τα μέσα, με σκούρο καφέ ή πορφυροκαφέ χρώμα, καλυπτόμενο με κοντές και πυκνές τρίχες ( σαν βελούδο). Δεν υπάρχει αξιοσημείωτη απόσταση μεταξύ κεντρικού και πλάγιων λοβών. Πλάγιοι λοβοί μικρότεροι, σχεδόν τριγωνικοί, με κορυφές προς τα πάνω, καλυπτόμενοι με καφέ τρίχωμα στην βάση και άσπρο στην κορυφή. Στιγματική περιοχή με καστανή ή πορφυρή ζώνη. Βασική περιοχή σε σχήμα U, με κοκκινοκαφέ χρώμα και με ανοικτό μπλε περιθώριο. Ψευδοοφθαλμοί κιτρινωποί. Γλωσσίδιο (το κάτω άκρο του χείλους) πρασινοκίτρινο, συμπαγές ή πολύ ελαφρά 3-δοντο και γυρισμένο προς τα πάνω ή οριζόντιο. Γυνοστήμιο και πολλίνια κιτρινωπά. Ανθίζει Φεβρουάριο – Μάρτιο. Σχεδόν ενδημικό αλλά υπάρχει και στην Ελλάδα ίσως και αλλού. Σχετικά σπάνιο φυτό στην Κύπρο και απαντάται σε αραιά πευκοδάση, φρυγανότοπους, θαμνώνες και, χορταριασμένα εδάφη.
