Name/Όνομα: Εκβάλλιον το ελατήριον*
Scientific name/Επιστημονικό όνομα: Ecballium elaterium (L.) A. Rich
Common name/Κοινό Όνομα: Exploading cucumber, Squirting cucumber, Πικραγγουριά.
Family/Οικογένεια: CUCURBITACEAE
* Η απόδοση του είδους στα Ελληνικά είναι εισήγηση του συγγραφέα.
Description
Plant: Prostrate, monoecious* perennial herb without tendrils, growing up to 30 cm high.
Stem/s: Week, prostrate or ascending, ribbed, glaucous-green, hispid and fleshy, up to 3 m long.
Leaves: Alternate, simple, ovate-triangular, petiolate, fleshy, scabrid and dark green above, densely hispid and glaucous-green beneath; the dense hispid hairs beneath, covered stomata (invisible holes on the surface beneath), strongly reducing transpiration**; margins irregularly undulate.
Flowers: Actinomorphic, pale yellow, male and female flowers on the same plant, male flowers in racemes, female flowers solitary; petals 5, spreading, united at the base, longer on male flowers, sepals 5, linear-lanceolate, green, hairy, united at the base; stamens 5(2+2+1 -male flowers), apparently 3; female flower: ovary inferior, style 1, stigmas 3, bilobed.
Flowering time: January-July or most of the year.
Fruit: Poisonous, oblong-ellipsoid, glaucous-green, fleshy and hispid berry; at maturity the internal pressure of the fruit increase and the berries explode, squirting their liquid contents with the included black seeds to distances of 2-6 m. It is a unique mechanism helping the dispersal of the seeds.
Habitat: Roadsides, field margins, stony places, 0-900 m alt.
Native: Mediterranean region.
monoecious plant* = male and female flowers are on the same plant.
Transpiration** = loss of water through stomata.
Περιγραφή
Φυτό: Πολυετής μόνοικη* πόα χωρίς έλικες και ύψος μέχρι 30 εκ.
Βλαστός/οί: Αδύναμοι, κατακλιμένοι ή ανερχόμενοι, ραβδωτοί, γλαυκοπράσινοι, σαρκώδεις, καλυμμένοι με αδρότριχες, μέχρι 3 μ μήκος.
Φύλλα: Κατ εναλλαγή, απλά, ωοειδή-τριγωνικά, έμμισχα, σαρκώδη, με σκουροπράσινη και ανώμαλη λόγω σκληρών τριχών άνω επιφάνεια, με πυκνές αδρότριχες και γλαυκοπράσινη την κάτω επιφάνεια, καλύπτοντας τα στόματα** ώστε να περιορίζεται η διαπνοή**. Χείλη ανομοιόμορφα κυματοειδή.
Άνθη: Ακτινόμορφα, με χλωμό κίτρινο χρώμα, μονογενή αλλά πάνω στο ίδιο φυτό, τα αρσενικά σε βότρεις ενώ τα θηλυκά μεμονωμένα δίπλα από τα αρσενικά. Πέταλα 5, απλωμένα, ενωμένα στη βάση τους, μακρύτερα των θηλυκών, σέπαλα 5, γραμμοειδή-λογχοειδή, πράσινα, τριχωτά, ενωμένα στη βάση τους. Στήμονες 5 αλλά φαινομενικά 3 λόγω διάταξης και κατασκευής των στημόνων (2+2+1-αρσενικά άνθη). Θηλυκά άνθη: Ωοθήκη υποφυής, στύλος 1, στίγματα 3, 2-λοβα.
Άνθιση: Ιανουάριος- Ιούλιος ή στο μεγαλύτερο μέρος ρου χρόνου.
Καρπός: Τοξική, προμήκης-ελλειψοειδής, γλαυκοπράσινη, σαρκώδης και αδρότριχη ράγα. Στην ωριμότητα η εσωτερική πίεση αυξάνεται και ο καρπός εκρήγνυται, εκτοξεύοντας το υγρό τους περιεχόμενο μαζί με τα μαυριδερά σπέρματα από την κορυφή του καρπού, σε αποστάσεις 2-6 μέτρων. Αξιοσημείωτος μηχανισμός που διευκολύνει τη διάδοση των σπερμάτων.
Ενδιαίτημα: Kατά μήκος δρόμων, όρια χωραφιών, πετρώδεις περιοχές και τοίχους, από 0-900 μ υψόμετρο.
Πατρίδα: Μεσογειακή ζώνη.
