Scientific name/Επιστημονικό όνομα:   Ophrys tenthredinifera Willd

Name/Κοινό όνομα:  Sawfly orchid

Family/Οικογένεια: ORCHIDACEAE

 Description

It is a perennial tuberous orchid growing to 30cm high.  Basal leaves 3-7, usually 3, spreading, oblong, green, glabrous, venation parallel, apex obtuse, sessile, unspotted; cauline leaves erect, pointed, partly surrounding the stem at base.  Sepals conspicuously bending backwards, pink to violet, ovate, glabrous, apex obtuse; dorsal sepal concave, boat-shaped.  Petals bending backwards, pink to violet, triangular, covered with smooth dense hairs, apex obtuse.  Lip entire, rectangular, more or less straight, brown at the center,  brownish to yellowish-green on margin; sides recurved, covered with white-brownish hairs; «shoulders» rounded, greenish.  Speculum is small, prominent, whitish horseshoe-shaped figure, located on the upper part of lip.  Basal field brown; Gynostemium green with yellowish pollinia.  Stigmatic area with a prominent horizontal brown and narrow band.  Pseudoeyes olive-green.  Appendage( the southern end of the lip) upturned, yellowish-green.  Flowering time February-March.  Very rare, I am confident that this orchid is the rarest in Cyprus; there is only one location known until now.  On garigue 0-300m alt.

Περιγραφή

Πολυετής και βολβώδης ορχιδέα με ύψος μέχρι 30cm.  Φύλλα βάσης 3-7, συνήθως 3, απλωμένα, προμήκη , πράσινα, γυμνά, χωρίς κηλίδες,  άμισχα, με παράλληλη νεύρωση και με όχι αιχμηρή κορυφή.  Φύλλα βλαστού σχεδόν όρθια, οξύκορφα και με τη βάση του φύλλου να περικυκλώνει εν μέρει τον βλαστό.  Σέπαλα έντονα στραμμένα προς τα πίσω με λιλά ή ρόδινο χρώμα, ωοειδή, γυμνά και με στρογγυλή κορυφή  Ραχιαίο σέπαλο κοίλο που μοιάζει με εσωτερικό βάρκας.  Πέταλα μικρότερα των σεπάλων, στραμμένα προς τα πίσω, με βιολετί προς ρόδινο χρώμα, τριγωνικά, καλυπτόμενα με μαλακές και πυκνές τρίχες και με στρογγυλή κορυφή.  Χείλος ακέραιο, πλατύ, σχεδόν τετράγωνο και λίγο ή πολύ επίπεδο, με καφέ χρώμα στο κέντρο και καστανωπό προς κιτρινωπό περιθώριο.Οι πλευρές του χείλους αναδιπλώνονται προς τα πίσω και καλύπτονται με ασπροκίτρινες ή καστανές τρίχες.  «Ώμοι» στρογγυλεμένοι και πρασινωποί.  Ο θυρεός είναι σχετικά μικρός, πολύ εμφανής, ασπριδερός, σε σχήμα που μοιάζει με το γράμμα Η ή με καλύκι αλόγου και περιορίζεται στο άνω μέρος του χείλους.  Βασική περιοχή με καφέ χρώμα.  Γυνοστήμιο με πράσινο χρώμα.  Στιγματική περιοχή με μια σχεδόν οριζόντια, καστανή και στενή λωρίδα.  Ψευδοοφθαλμοί ελαιοπράσινοι.   Γλωσσίδιο(λέγεται και απόφυση) πρασινοκίτρινο με κλίση προσ τα πάνω.  Ανθίζει Φεβρουάριο – Μάρτιο.  Πολύ σπάνια ορχιδέα στην Κύπρο, ίσως η πιο σπάνια που υπάρχει και εντοπίζεται μόνο σε μια περιοχή της επαρχίας Λεμεσού.  Σε γκαρίγκες από 0-300m υψόμετρο

Name/Όνομα:  Οφρύς η αργολική υποείδος η κομψή

Scientific name/Επιστημονικό όνομα:   Ophrys argolica subsp. elegans (Renz) E. Nelson

Common name/Κοινό όνομα:  Eyed Bee-Orchid, Argolis ophrys, Argolische Ragwurz

Family/Οικογένεια: ORCHIDACEAE

Description

It is a perennial tuberous orchid growing to 35cm high.  Basal leaves 3-6, usually 3, elliptic,  green, glabrous, venation parallel, apex acute or mucronate, sessile, unspotted; cauline leaves  narrower, pointed, with upright tension, partly surrounding the stem at base.  Sepals conspicuously bending backwards, pink, greenish at tips, wide at base, median nerve straight, greenish or brownish, glabrous, dorsal sepal more or less vertical, narrower than the lateral ones, apex obtuse.  Petals smaller than sepals, bending backwards, pink, nearly triangular, slightly hairy, apex obtuse.   Lip subentire, sometimes 3-lobbed, triangular, brown or brown-reddish,  covered with short brown hairs in the center and longer purplish-brown hairs on margin; lateral lobes brown-reddish with purplish hairs.  Speculum is consisted of 2 shiny purplish markings, triangular or rhombus-shaped, often with a circle in the center, sometimes  connected by a narrow link or completely separated, border whitish-purple, glabrous.  Basal field brown; Gynostemium pale yellow.  Stigmatic area with a prominent horizontal brownish and narrow band.  Pseudoeyes olive-green.  Appendage( the southern end of the lip) yellowish-green, acute or obtuse, short, pointing outwards or downwards.  Flowering time January-March.  Endemic orchid, locally common (Cyprus); on grassy land, open pine forests, garrigue and maquis, often closely to coast from sea level to 1225m alt.

Περιγραφή

Ενδημική πολυετής και βολβώδης ορχιδέα με ύψος μέχρι 35cm.  Φύλλα βάσης 3-6, συνήθως 3, σε ροζέτα, ελλειπτικά, γυμνά, χωρίς κηλίδες, πράσινα, άμισχα, με παράλληλη νεύρωση και με κορυφή αιχμηρή ή ελαφρά προεξέχουσα.  Φύλλα βλαστού πιο στενά, οξύκορφα, με τάση να κλίνουν προς τα πάνω και με τη βάση του φύλλου να περικυκλώνει εν μέρει τον βλαστό.  Σέπαλα έντονα στραμμένα προς τα πίσω, γυμνά, ρόδινα με πρασινωπές άκρες, με πλατειά βάση και κορυφή, με εμφανές και πρασινωπό ή καστανό το κεντρικό νεύρο και με σχεδόν κατακόρυφο το ραχιαίο σέπαλο που είναι και πιο στενό από τα πλάγια σέπαλα.  Πέταλα μικρότερα των σεπάλων, στραμμένα προς τα πίσω, ρόδινα, σχεδόν τριγωνικά, ελαφρά τριχωτά και με στρογγυλή κορυφή.  Χείλος σχεδόν ακέραιο, κάποτε 3-λοβο, με καφέ ή καφεκόκκινο χρώμα, καλυπτόμενο με κοντές καφέ τρίχες στο κέντρο και μακρύτερες πορφυρές τρίχες στο περιθώριο.  Πλάγιοι λοβοί (όταν υπάρχουν) με καστανοκόκκινο χρώμα και πορφυρές τρίχες.   Ο θυρεός αποτελείται από 2 λαμπερές και πορφυρές περιοχές που μπορεί να μοιάζουν με τρίγωνα ή με ρόμβους και που συχνά έχουν ένα κύκλο στη μέση σαν «τρύπα» ή να συνδέονται με στενό σύνδεσμο έτσι ώστε να μοιάζουν με γυαλιά ηλίου ή να είναι εντελώς χωρισμένα, ενώ είναι άτριχα και με πορφυρό περιθώριο.  Βασική περιοχή με καφέ χρώμα.  Γυνοστήμιο με ανοικτό κίτρινο χρώμα. Στιγματική περιοχή με πολύ εμφανή σχεδόν οριζόντια, καστανή και στενή λωρίδα.  Ψευδοοφθαλμοί  ελαιοπράσινοι.  Γλωσσίδιο (απόφυση, το κάτω άκρο του χείλους) κοντό,  με οξεία ή στρογγυλεμένη κορυφή, με πρασινοκίτρινο χρώμα και με κλίση προς τα πάνω ή να δείχνει ευθεία μπροστά.  Ανθίζει Ιανουάριο – Μάρτιο.  Τοπικά κοινή ορχιδέα στην Κύπρο και απαντάται σε αραιά πευκοδάση, φρυγανότοπους, θαμνώνες και χορταριασμένα εδάφη από 0-1225m υψόμετρο.

Scientific name/Επιστημονικό όνομα:   Ophrys umbilicata subsp. attica* (Boiss. & Orph.) J. J. Wood

Common name/Κοινό όνομα: Yellow rimmed Ophrys

Family/Οικογένεια: ORCHIDACEAE

*formerly known as Ophrys flavomarginata

Description

It is a perennial tuberous herb growing to 35cm high.  Basal leaves oblong lanceolate, green, glabrous, venation parallel, apex acute or subacute, sessile, unspotted; stem leaves alternate, similar but smaller and more erect.  Sepals 3, wide, green with the dorsal sepal curving upward over gynostegium.  Petals 3(the 3^rd is the lip), green, triangular, smaller and darker than sepals, hairy ; lip(modified petal which is used by insects as a landing platform)large, without a spur, convex, deeply trilobed, hairy, lower margin broad greenish-yellow; median lobe larger, thicker towards base, brown to reddish-brown, hairy, especially near base; the center(speculum) is covered by pale blue or purplish markings with white border(circles and lines); below stigmatic area, median lobe is usually purple; lateral lobes are smaller, covered with dense brown hairs, broadest upwards or towards the median lobe with whitish hairs at apex; stigmatic area brown-reddish; the appendage( the southern end of the lip)is large, pale green to yellowish, curving upwards.  Flowering time January-March (April).  It is a common plant(Cyprus), on grassy land, open forests, garrigue and phrygana, sometimes on sandy places from sea level to 900m alt.

Περιγραφή

Ενδημική πολυετής και βολβώδης πόα με ύψος μέχρι 35cm.  Φύλλα βάσης σε ροζέτα, λογχοειδή, γυμνά, χωρίς κηλίδες, πράσινα, άμισχα, με παράλληλη νεύρωση και με κορυφή μάλλον αιχμηρή.  Φύλλα βλαστού κατ εναλλαγή, παρόμοια αλλά μικρότερα   και με κλίση προς τα πάνω.  Σέπαλα 3, πλατιά, πράσινα, με το ραχιαίο να γέρνει μπροστά, ακριβώς πάνω από το γυνοστήμιο.  Πέταλα 3 ( το 3^ο είναι το χείλος), πράσινα, τριγωνικά, τριχωτά, μικρότερα και με πιο σκούρο χρώμα από τα σέπαλα.  Χείλος (μεταμορφωμένο πέταλο που χρησιμεύει ως πλατφόρμα προσγείωσης αλλά και προσέλκυσης εντόμων για σκοπούς γονιμοποίησης) μεγάλο, χωρίς πλήκτρο, κοίλο, βαθειά χωρισμένο σε 3 λοβούς, τριχωτό και με περιθώριο στενό και πρασινοκίτρινο.  Μεσαίος λοβός μεγαλύτερος, πιο χοντρός και τριχωτός κυρίως προς τη βάση, με καστανό ή κοκκινοκαστανό χρώμα.  Το κέντρο του λοβού (θυρεός) είναι καλυμμένο με σχεδιασμούς ανοικτού μπλε ή πορφυρού χρώματος, που έχουν λευκό περιθώριο( κύκλοι και γραμμές).  Ακριβώς κάτω από τη στιγματική περιοχή ο κεντρικός λοβός είναι συνήθως πορφυρός .  Πλάγιοι λοβοί μικρότεροι, με περισσότερο καφέ τρίχωμα και με τις κορυφές που φέρουν πυκνό λευκό τρίχωμα και κλίνουν προς τα πάνω ή προς τον κεντρικό λοβό.  Στιγματική περιοχή καστανή ή πορφυρή.  Γλωσσίδιο (Απόφυση, το κάτω άκρο του χείλους) σχετικά μεγάλο, συνήθως με πρασινοκίτρινο χρώμα και με μικρή κλίση προς τα πάνω.  Ανθίζει Ιανουάριο – Μάρτιο (Απρίλιο).  Κοινό φυτό στην Κύπρο και απαντάται σε αραιά πευκοδάση, φρυγανότοπους, θαμνώνες, χορταριασμένα εδάφη και αμμώδεις παραλίες από 0-900m υψόμετρο.

Όνομα: Τύφα η δομινικανή

Επιστημονικό όνομα: Typha domingensis.Pers.

Οικογένεια: TYPHACEAE

Περιγραφή

Πολυετής γλαυκή πόα με ρίζωμα (υπόγειος βλαστός) και όρθιους πράσινους βλαστούς ύψους μέχρι 5m. Φύλλα μακρά γραμμοειδή ή αγρωστιδόμορφα μήκους 1m ή και περισσότερο, επίπεδα στην άνω και ελαφρά κοίλα στην κάτω επιφάνεια και τα οποία περιβάλλουν το βλαστό μέχρι 1.5m ύψος. Άνθη στην κορυφή του βλαστού σε κυλινδρικούς στάχεις. Είναι φυτό μόνοικο (δηλ αρσενικά και θηλυκά άνθη στο ίδιο άτομο) με άνθη δίκλινα (δηλ είναι μόνο αρσενικά ή μόνο θηλυκά). Στο λεπτό άνω μέρος είναι τα αρσενικά άνθη , ενώ στον πιο χοντρό κάτω μέρος πάνω σε ροπαλοειδή και τριχωτό σπάδικα, τα θηλυκά. Καρπός μονόσπερμο κάρυο( αδιάρρηκτος καρπός με ξυλώδες ή δερματώδες περικάρπιο, που δε συμφύεται με το σπέρμα).

Οι νεαροί βλαστοί μπορούν να βραστούν σε νερό ή ατμό όπως ο αραβόσιτος.

Το ρίζωμα και οι κατώτεροι βλαστοί μπορούν να φαγωθούν όπως είναι ή αφού βραστούν ή ψηθούν κατάλληλα γιατί έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε άμυλο(30%-45%). Μέρη του άνθους χρησιμοποιούνται ως άριστο υποκατάστατο του αλεύρου και δίνουν σε μπισκότα ή άλλα γλυκά, το λαμπερό κίτρινο ή πράσινο χρώμα.

Ανθίζει Ιούνιο-Ιούλιο.

Απαντάται σε έλη, όχθες ποταμών, λιμνών, ρυακιών ή σε στάσιμα νερά.

Όνομα: Oφρύς του Kotschyi

Επιστημονικό όνομα: Ophrys kotschyi H.Fleischman et Soo

Κοινό όνομα: Μελισσάκι του Kotschyi

Οικογένεια: ORCHIDACEAE

Description

It is a perennial herb growing to 30cm high.  All leaves are developed at base except one; they are elliptic with parallel venation, glabrous, shining, green or bluish-green.  Sepals 3, wide, green, sometimes with pale pink areas, rarely tinged with brown color; dorsal sepal curving forward.  Petals 2; they are smaller than sepals, dark green or olive-green, wide at base, elliptic or triangular-ovate; lip ( modified petal which is used by insects as a landing platform) without a spur, 3-lobed, median lobe bigger with black or brown color mixed with purple patches; speculum (graphics on median lip) is consisted of brown or purplish markings( circles and lines), resembling  the letter H with white margin; lateral lobes are smaller, more hairy with paler color; appendage(  the end of the lip) is small, usually with pale green color, horizontal or with a small curving upwards.  Flowering time March-April.  Hab:  Grassy land on open pinewoods, garrigue and sandy places from sea level to 900m alt.  Strictly protected.

Περιγραφή

Πολυετής πόα με περιορισμένη εξάπλωση και ύψος 10-30cm. Φύλλα όλα στη βάση εκτός από ένα, είναι λαμπερά, πράσινα, κάποτε με πολύ ελαφρά μπλε απόχρωση. Σέπαλα 3, πλατιά πράσινα, κάποτε με ελαφρά ρόδινη και σπανίως με   καφέ απόχρωση και με το ραχιαίο σέπαλο να κάμπτεται προς τα εμπρός. Πέταλα 2( το3 έχει μεταμορφωθεί σε χείλος που χρησιμεύει ως πλατφόρμα προσγείωσης αλλά και προσέλκυσης εντόμων για σκοπούς γονιμοποίησης), ελαιόχρωμα με πλατιά βάση, ελλειπτικά ή  τριγωνικά-ωοειδή. Χείλος τρίλοβο με το μεσαίο λοβό μεγαλύτερο με μαύρο ή καφέ χρώμα.  Θυρεός ( τα γραφήματα που υπάρχουν πάνω στο χείλος)  με πορφυρές αποχρώσεις και φέρει κεντρικά πορφυρές ή άλλου χρώματος περιοχές με λευκό περιθώριο που μοιάζει με Η και δεν έχει πλήκτρο.  Πλάγιοι λοβοί μικρότεροι με πιο αδύνατο χρωματισμό και με περισσότερο τρίχωμα.  Απόφυση (το κάτω άκρο του χείλους) μικρή, συνήθως με ελαφρά πράσινο χρώμα, οριζόντια ή με μικρή κλίση προς τα πάνω.  Ανθίζει Μάρτιο-Απρίλιο.  Απαντάται σε αραιά πευκοδάση, φρυγανότοπους, θαμνώνες με μακκία βλάστηση, αμμώδεις παραλίες και λιβάδια, με υψόμετρο μέχρι 900 m. Αυστηρά προστατευόμενο.

Όνομα: Oφρύς η μαστοειδής

Επιστημονικό όνομα: Ophrys mammosa.Desf.

Κοινό όνομα: Μελισσάκι

Οικογένεια:ORCHIDACEAE          

Περιγραφή

Πολυετής κονδυλώδης πόα με όρθιο βλαστό ύψους μέχρι 70 cm και ο οποίος μπορεί να έχει μέχρι και 15 άνθη. Σέπαλα πράσινα, αλλά αργότερα παίρνουν ρόδινη ή κόκκινη απόχρωση κυρίως στο δεύτερο μισό. Χείλος αδιαίρετο σπανίως τρίλοβο, με μαύρο, καφέ ή πορφυρο-βυσσινί χρώμα και φέρει το χαρακτηριστικό Η μπλε χρώματος. Στιγματική περιοχή με έντονο σκούρο πορφυρό, μαύρο ή καφέ χρώμα. Ψευδο-οφθαλμοί γαλάζιοι. Στα πλαϊνά του άνω μέρους του χείλους αναπτύσσονται τριχωτές προεκβολές που προεξέχουν έντονα, έχουν στρογγυλές κορυφές και δίνουν την αίσθηση μαστών( από αυτό πήρε το όνομα μαστοειδής ή μαστοφόρος).

Ανθίζει Μάρτιο-Μάιο.

Απαντάται σε αραιά πευκοδάση, φρυγανότοπους και ασβεστολιθικούς σχηματισμούς μέχρι 900 m.

Όνομα:  Φριτιλλάρια η περσική

Επιστημονικό όνομα:  Fritillaria persica L

Κοινό όνομα:  Περσικός κρίνος (Persican Lilly)

Οικογένεια:  LILIACEAE

Description

It is a perennial bulbous plant growing to 1m high.  Stem erect, unbranched, glabrous, yellowish-green.  Basal leaves simple, ovate elliptic, green, glabrous, petiole surrounding the stem at base; cauline leaves many, alternate, simple, linear-lanceolate, glaucous-green, apex acute or acuminate with a prominent clockwise curve, sessile.  Flowers hermaphrodite, hanging on terminal lux racemes; pedicels bending downwards; perianth campanulate, segments 6 in 2 whorls, ovate, concave, greenish-purple or purplish-brown, whitish-green at base(internally); stamens 6, filaments free, yellowish-green, glabrous, anthers oblong, brownish to reddish; ovary green, glabrous, 6-parted; the fruit is a capsule.  Flowering time February-March.  It is rare plant in Cyprus, on borders of cultivated fields or on calcareous hillsides from 0-600m alt.

 Περιγραφή

Σπάνια πολυετής και βολβώδης πόα ύψους μέχρι 1m.  Βλαστός όρθιος χωρίς διακλάδωση, άτριχος με κιτρινοπράσινο χρώμα.  Φύλλα βάσης απλά, ωοειδή-ελλειπτικά, με τη βάση τους να περιβάλλουν το βλαστό.  Φύλλα βλαστού απλά, πολυάριθμα, κατ εναλλαγή, στενά λογχοειδή ή γραμμοειδή-λογχοειδή, σχεδόν οξύκορφα, γλαυκοπράσινα, άμισχα.  Άνθη ερμαφρόδιτα, κρεμάμενα, σε επάκριους βότρεις.  Περιάνθιο καμπανοειδές αποτελούμενο από 6 τμήματα σε 2 σειρές, είναι ωοειδή, κοίλα, με ανοικτό πρασινο-βιολετί χρώμα στην αρχή ενώ τελικά παίρνουν σκούρο καφέ – βιολετί χρώμα ενώ στη βάση(εσωτερικά) είναι ανοικτοπράσινα.  Ποδίσκοι με κλίση προς τα κάτω.  Άνθιση Φεβρουάριος – Μάρτιος.  Απαντάται σε σύνορα χωραφιών και σε ασβεστολιθικά έδάφη από 0-600m υψόμετρο και μόνο σε 2 περιοχές σε ολόκληρη την Κύπρο.