Scientific name/Επιστημονικό όνομα:  Ophrys sphegodes ssp alasiatica (Kreutz & al ) H. Baumann & R. Lorenz.

Family/Οικογένεια:   ORCHIDACEAE

 Description

Plant:   Perennial tuberous plant growing up to 60 cm high. 

Stem/s:  Erect, robust, green and glabrous.   

Leaves:    Basal leaves 3-6, spreading, broadly elliptic, simple, entire and spotless; stem leaves up to 4, narrowly-oblong, with acute apex and amplexicaule sheaths at the base.

Flowers:   4-10 zygomorphic and hermaphrodite flowers, rather distantly spaced; sepals 3, the 2  lateral petals are spreading, triangular, olive-green, reddish-purple at the lower half, obtuse or subacute at apex, subglabrous; dorsal sepal olive-green, erect, sometimes deflexed, with revolute margins;  petals 2, linear, ± glabrous, margins often bend backwards; labellum strongly convex, obovate, dark brown, 3-lobed, densely hairy; lateral protuberances weakly developed, sometimes are absent; lower margins of labellum are yellowish; speculum H or Π shaped, located just below the basal area and terminates at the center of the labellum; bars of speculum are pale blue, bluish-brown or bluish-violet; borders of bars are wavy and whitish; stigmatic cavity(basal area) dark brown, U-shaped; pseudoeyes bluish-violet; appendage is a triangular yellowish mucro; anther-connective with green curved beak at apex.

Flowering time:  March-April

Habitat:   Common orchid and it is found at vineyards, garigue and Pine forests.

Native:   Mediterranean region to Western Asia.

Περιγραφή

Φυτό:   Πολυετές κονδυλώδες φυτό με ύψος μέχρι 60 εκ.

Βλαστός/οί:   Όρθιοι, δυνατοί, πράσινοι και άτριχοι.

Φύλλα:     Φύλλα βάσης 3-6, απλωμένα, πλατειά ελλειπτικά, απλά και χωρίς στίγματα.  Φύλλα βλαστού μέχρι 4, στενά και προμήκη, με μυτερή κορυφή και βάση εν μέρει περίβλαστη.

Άνθη:  4 -10 ζυγόμορφα και ερμαφρόδιτα, μάλλον αποστασιοποιημένα.  Σέπαλα 3, τα 2 πλευρικά είναι απλωμένα, τριγωνικά, ελαιόχρωμα, με κοκκινωπό-πορφυρό το κατώτερο μισό, με σχεδόν μυτερή ή πλατειά κορυφή, με ή χωρίς τρίχες.  Ραχιαίο σέπαλα όρθιο, κάποτε γυρισμένο προς τα πίσω και με διπλωμένα χείλη.  Πέταλα 2, γραμμοειδή, ± άτριχα, συχνά με διπλωμένα προς τα μέσα χείλη. Χείλος (μεταμορφωμένο πέταλο που χρησιμεύει ως πλατφόρμα προσγείωσης αλλά και προσέλκυσης εντόμων για σκοπούς γονιμοποίησης) έντονα κυρτό, 3-λοβο, αντωοειδές, με σκούρο καφέ χρώμα,  και πυκνά τριχωτό.   Περιθώριο πυκνά τριχωτό και με κιτρινωπή ή ελαφρά κοκκινωπή ζώνη στο κατώτερο του μέρος.  Πλάγιες προεκβολές δεξιά και αριστερά του χείλους με αδύναμη ανάπτυξη ή δεν υπάρχουν καθόλου. Θυρεός σε σχήμα Η ή Π, ξεκινώντας ακριβώς κάτω από τη στιγματική περιοχή και τελειώνοντας περίπου στο μέσο του χείλους.  Ο θυρεός αποτελείται από < δοκούς> με απαλό μπλε ή με γαλάζιο-καφέ ή με μπλε-βιολετί   χρώμα και με κυματιστό ασπριδερό περιθώριο.  Στιγματική περιοχή με σκούρο καφέ χρώμα και σε σχήμα ανοικτού U.  Ψευδοοφθαλμοί με ανοικτό μπλε-βιολετί χρώμα  Γλωσσίδιο (το κάτω άκρο του χείλους) τριγωνικό, πρασινοκίτρινο και απότομα μυτερό.  Συνδετινός ιστός ανθήρα πράσινος με λυγισμένο ράμφος στην κορυφή του.

Άνθιση:  Μάρτιος-Aπρίλιος.

Ενδιαίτημα:   Κοινό φυτό και απαντάται σε αμπελώνες, γκαρίγκες και πευκοδάση.

Πατρίδα:   Μεσογειακή ζώνη μέχρι Δυτική Ασία.

Name/Όνομα:  Πλαντάγον το λαγοπόδαρον.*   

Scientific name/Επιστημονικό όνομα:  Plantago lagopus L.

Common name/ Κοινό όνομα:  Haresfoot plantain

Family/Οικογένεια:  PLANTAGINACEAE  

 *Η απόδοση του είδους στα Ελληνικά είναι εισήγηση του συγγραφέα.

Description

Plant:  Stemless annual herb with slender taproot.

Leaves:  Simple, lanceolate to oblanceolate, forming a loose rosette, 15 cm long or more, 3-5 nerved, petiolate, margins entire or minutely dentate, densely covered with long, whitish and rough hairs when young, sparsely hairy or glabrous later, apex acute or obtuse, attenuated at base.

Flowers:  Many, radially symmetrical and hermaphrodite in silky-hairy, ovoid, becoming later   cylindrical spikes; scape erect or ascending, longer than leaves, ribbed, hairy or glabrous; bracts ovate-lanceolate or obovate, densely hairy; sepals 4, ovate, imbricate at the base, hairy; corolla lobes 4, ovate to elliptic, spreading, membranous, acuminate, sparsely hairy; stamens 4, long-exserted, anthers oblong, yellow with a small, apical, almost invisible appentage; ovary superior, style 1, style 1.

Flowering time:  February-June.

Fruit:  Capsule.

Habitat:  Roadsides, waste ground, grassland, hillsides from 0-1100m alt.

Native:  Mediterranean region, Western Asia.

Περιγραφή

Φυτό:  Μονοετής πόα χωρίς βλαστό και με λεπτό ριζικό σύστημα.    

Φύλλα:  Σε χαλαρή ροζέτα επί του εδάφους, απλά, λογχοειδή ή αντιλογχοειδή,  μήκος 15 εκ ή και περισσότερο, με 3-5 νεύρα, έμμισχα, χείλη ακέραια ή με πολύ μικρά δόντια, με πυκνές, μακριές, ασπριδερές και με ανώμαλη επιφάνεια τρίχες και στις 2 επιφάνειες όταν είναι νεαρά, με διάσπαρτες τρίχες ή άτριχα αργότερα, οξύκορφα ή πλατύκορφα και με στενή και μυτερή βάση.

Άνθη:  Πολλά, με ακτινωτή συμμετρία και ερμαφρόδιτα, σε αρχικά ωοειδείς και πυκνά τριχωτούς στάχεις, σε κυλινδρικούς στάχεις αργότερα.  Ανθικός άξονας όρθιος ή ανερχόμενος, μακρύτερος των φύλλων, ραβδωτός, τριχωτός ή γυμνός.  Βράκτια ωοειδή-λογχοειδή ή αντωειδή, πυκνά τριχωτά.  Σέπαλα 4, ωοειδή, τριχωτά, αλληλεπικαλυπτόμενα στη βάση τους.  Στεφάνη 4-λοβη, λοβοί απλωμένοι, μεμβρανώδεις, μυτεροί αραιά τριχωτοί.  Στήμονες 4, εμφανώς εκτός στεφάνης, ανθήρες επιμήκεις και κίτρινοι και με σχεδόν αφανή προεκβολή στην κορυφή τους.  Ωοθήκη επιφυής, στύλος 1, στίγμα 1.

Άνθιση:   Φεβρουάριος-Ιούνιος.

Καρπός:   Κάψα.

Ενδιαίτημα:   Κατά μήκος δρόμων, σε πλαγιές λόφων και σε άγονα ή χορταριασμένα εδάφη, από 0-1100 μ υψόμετρο.

Πατρίδα:  Μεσογειακή ζώνη και Δυτική Ασία. 

Scientific name/Επιστημονικό όνομα:   Ophrys bornmuelleri M. Schulze  subsp. bornmuelleri

Family/Οικογένεια: ORCHIDACEAE

Syn “Ophrys fuciflora subsp. bornmuelleri”  (M. Schulze) B. Willing & E. Willing

Description

Plant:  It is a perennial tuberous herb growing up to 30cm high.

Stem is erect, robust, green and glabrous.

Basal leaves 2-4, spreading, oblanceolate, simple, green and glabrous with parallel venation, apex rather obtuse, sessile and unspotted.  Stem leaves few 1-2, alternate, simple, erect, narrowly elliptic, apex acute, sheathing the stem at base.

Inflorescence usually 2-3 flowered; sepals 3, oblong-ovate, whitish-green, glabrous, apex obtuse; lateral sepals spreading, dorsal sepal bending forward; petals ovate-triangular, very small, covered with soft hairs, apex obtuse. Lip brown, broadly ovate with trapezoid appearance, velutinous; speculum small, incomplete H-shaped, steal-blue with whitish or yellowish borders, while  on the median lobe of the lip, there are scattered yellowish blotches towards the appendage; “ears” conical, prominent, greenish-yellow and hairy; stigmatic area with a brownish band.  Basal area almost trapezoid, brown with pale blue borders; «pseudoeyes» olive green; appendage 3-dentate, yellowish-green, conspicuously upturned; pollinia yellow.

Flowering time March-April.

Native/Habitat:  Common orchid in Cyprus, near-endemic (also in Turkey) and it is found on grassy land, garrigues and open forests from 0-925m alt.

Περιγραφή

Φυτό:  Πολυετής και βολβώδης πόα με ύψος μέχρι 30cm.

Βλαστός όρθιος, δυνατός, πράσινος και άτριχος.

Φύλλα βάσης 2-4 απλωμένα, προμήκη-λογχοειδή, απλά, πράσινα και άτριχα με παράλληλη νεύρωση, μάλλον αμβλύκορφα, άμισχα και χωρίς κηλίδες.  Φύλλα βλαστού λίγα 1-2, κατ εναλλαγή, απλά, όρθια, μικρότερα, στενά ελλειψοειδή, οξύκορφα, ενώ στη βάση περιβάλλουν εν μέρει τον βλαστό.

Ταξιανθία χαλαρή με 2-3 άνθη.  Σέπαλα 3, προμήκη-ωοειδή, λευκοπράσινα, γυμνά και αμβλύκορφα.  Πλάγια σέπαλα απλωμένα ενώ το ραχιαίο πέταλο γέρνει μπροστά.  Πέταλα 3 ( το 3^ο είναι το χείλος), ωοειδή-τριγωνικά, πολύ μικρά, τριχωτά και αμβλύκορφα. Χείλος (μεταμορφωμένο πέταλο που χρησιμεύει ως πλατφόρμα προσγείωσης αλλά και προσέλκυσης εντόμων για σκοπούς γονιμοποίησης) ακέραιο, ωοειδές και επίμηκες με τραπεζοειδές σχήμα , με καφέ χρώμα και με βελούδινο τρίχωμα.  Στη βάση του χείλους διακρίνονται αισθητά 2 τριχωτές και κωνικές προεκβολές (“αυτιά” ή “ώμοι”  ) με πρασινοκίτρινο χρώμα.  Θυρεός μικρός σε σχήμα ασυμπλήρωτου Η,  με μεταλλικό μπλε χρώμα και ασπριδερό ή κιτρινωπό περιθώριο, ενώ στο μεσαίο λοβό υπάρχουν διάσπαρτες ακανόνιστου σχήματος κιτρινωπές κηλίδες.  Στιγματική περιοχή με καστανή ζώνη.  Βασική περιοχή σε σχήμα ακανόνιστου τραπεζίου, με καφέ χρώμα και με χλωμό μπλε  περιθώριο.  Ψευδοοφθαλμοί ελαιόχρωμοι.  Γλωσσίδιο (το κάτω άκρο του χείλους) πρασινοκίτρινο, 3-δοντο και με πολύ εμφανή κλίση προς τα πάνω.  Πολλίνια με κίτρινο χρώμα.

Ανθίζει Μάρτιο-Aπρίλιο.

Πατρίδα-Ενδιαίτημα:  Κοινό φυτό στην Κύπρο, είναι σχεδόν ενδημικό αλλά υπάρχει και στην Τουρκία.  Απαντάται σε πευκοδάση, φρυγανότοπους, θαμνώνες και χορταριασμένα εδάφη από 0-925μ.υψόμετρο.

Scientific name/Επιστημονικό όνομα:   Ophrys bornmuelleri subsp. grandiflora (H. Fleischm. & Soó) Renz & Taubenheim

Family/Οικογένεια: ORCHIDACEAE

Formerly  known  “ ophrys levantina” Golz & H.R.Reinhard

Description

It is a perennial tuberous herb growing up to 30cm high.  Stem erect, robust, green and glabrous.  Basal leaves 3-4, spreading, elliptic to oblanceolate, simple, green and glabrous with parallel venation, apex acute or obtuse, sessile, unspotted.  Stem leaves few 1-3, alternate, simple, erect, smaller and narrowly elliptic, apex acute, sheathing the stem at base.  Inflorescence 4-6 flowered; sepals 3, ovate, whitish-green, sometimes tinged pink towards base, glabrous, apex acute or obtuse; lateral sepals spreading, occasionally with triangular appearance; dorsal sepal bending forward; petals ovate-triangular, small, usually pinkish with soft hairs, apex obtuse.  Lip entire, brown, broadly ovate, very often with rectangular or trapezoid appearance, velutinous; margin densely hairy; speculum small, H-shaped (or absent), steal-blue with whitish borders located just below basal area and terminated near the middle of the lip, sometimes there are only 2 very small pale blue spots; basal protuberances “ears” conical, prominent, greenish-brown or pale brown and hairy; stigmatic area with a brownish band.  Basal area U-shaped, brown with black border; «pseudoeyes» olive green; appendage, yellowish-green, 3-dentate, prominently upturned; pollinia yellow.  Flowering time February-March ( April).  Near-endemic, common  orchid in Cyprus ( also in Tuerkey) .  On grassy land, open forests and garrigues, from 50-600m alt.

Περιγραφή

Πολυετής και βολβώδης πόα με ύψος μέχρι 30cm.  Βλαστός όρθιος, δυνατός, πράσινος και άτριχος.  Φύλλα βάσης 3-4 απλωμένα,, επιμήκη λογχοειδή ή ελλειψοειδή, απλά, πράσινα και άτριχα με παράλληλη νεύρωση, οξύκορφα ή αμβλύκορφα, άμισχα και χωρίς στίγματα.  Φύλλα βλαστού λίγα 1-3, κατ εναλλαγή, απλά, όρθια, μικρότερα, στενά ελλειψοειδή, οξύκορφα, ενώ στη βάση περιβάλλουν εν μέρει τον βλαστό.  Ταξιανθία χαλαρή με 4-6 άνθη.  Σέπαλα 3, ωοειδή, περιστασιακά με τριγωνική εμφάνιση, λευκοπράσινα, κάποτε με ρόδινη χροιά προς τη βάση, γυμνά, οξύκορφα ή αμβλύκορφα.  Πλάγια σέπαλα απλωμένα, κάποτε με τριγωνική εμφάνιση, ενώ το ραχιαίο πέταλο γέρνει μπροστά.  Πέταλα 3 ( το 3^ο είναι το χείλος), ωοειδή-τριγωνικά, πλατιά στη βάση, με στρογγυλεμένη κορυφή, τριχωτά, μικρά και συνήθως με ρόδινη απόχρωση.  Χείλος (μεταμορφωμένο πέταλο που χρησιμεύει ως πλατφόρμα προσγείωσης αλλά και προσέλκυσης εντόμων για σκοπούς γονιμοποίησης) ακέραιο, ωοειδές και επίμηκες, με καφέ χρώμα, πολύ συχνά με κάπως ορθογώνιο ή τραπεζοειδές σχήμα και με βελούδινο τρίχωμα.  Περιθώριο πυκνά τριχωτό.  Στη βάση του χείλους διακρίνονται έντονα 2 τριχωτές και κωνικές προεκβολές (“αυτιά” ή “ώμοι”  ) με πρασινο-καφέ ή καφέ χρώμα.  Θυρεός μικρός σε σχήμα Η (ή ελλείπει), με μεταλλικό μπλε χρώμα και ασπριδερό περιθώριο, ξεκινά ακριβώς κάτω από τη βάση του χείλους και τερματίζεται κοντά στο μέσο του.  Κάποτε ο θυρεός περιορίζεται σε 2 μικρά μπλε στίγματα ή κηλίδες.  Στιγματική περιοχή με καστανή ζώνη.  Βασική περιοχή σε σχήμα U, με καφέ χρώμα και με μαύρο περιθώριο.  Ψευδοοφθαλμοί ελαιόχρωμοι.  Γλωσσίδιο (το κάτω άκρο του χείλους) πρασινοκίτρινο, 3-δοντο και με πολύ εμφανή κλίση προς τα πάνω.  Πολλίνια κίτρινο.  Ανθίζει Φεβρουάριο – Μάρτιο ( Aπρίλιο).  Κοινό φυτό στην Κύπρο, είναι σχεδόν ενδημικό αλλά υπάρχει και στην Τουρκία.  Απαντάται σε πευκοδάση, φρυγανότοπους, θαμνώνες και χορταριασμένα εδάφη από 50-600μ.υψόμετρο.

Name/Όνομα:  Οφρύς η καφέ υποείδ. καφέ

Scientific name/Επιστημονικό όνομα:    Ophrys fusca Link subsp. fusca

Family/Οικογένεια: ORCHIDACEAE

 *Η απόδοση του είδους στα Ελληνικά είναι εισήγηση του συγγραφέα.

Description

Ophrys fusca subsp. fusca is a perennial tuberous herb growing to 35cm high.  Basal leaves 3-6, wide, simple, ovate-elliptic, green, glabrous, venation parallel, apex acute or obtuse, sessile, unspotted.  Stem leaves 1-2, alternate, simple, smaller, ovate-elliptic with acute sheath at the base.  Flowers alternate, in rather dense spikes on the upper part of the stem, protruding almost parallel to the ground; bracts ovate-elliptic, green and glabrous, more or less erect, often incurved; sepals and petals yellowish-green; lateral sepals ovate, spreading, often turning inward, usually glabrous; dorsal sepal curving forward over gynostegium; petals linear, papillose, often tinged olive-green or brownish; lip without a spur, 3-lobed, ground pale green, covered with velvety brown hairs, margin yellowish, strongly downcurved;  lateral lobes obtuse, median lobe larger, notched at base; speculum gray to dull blue with no borders (sometimes there are pale blue borders), wing-shaped or W shaped; stigmatic cavity yellowish with a prominent white and hairy V shape at “throat”; pollinia (stamens) pale yellow.  Flowering time February-April.  Native to Mediterranean region.  Common orchid in Cyprus, on open pine forests, garrigues and limestone hills, from 0-1225m alt.

Περιγραφή

Πολυετής και βολβώδης πόα με ύψος μέχρι 35cm.  Φύλλα βάσης 3-6, πλατιά, ωοειδή, ελλειπτικά, απλά, πράσινα, γυμνά, με παράλληλη νεύρωση, με κορυφή οξεία ή αμβλεία, χωρίς κηλίδες, άμισχα.  Φύλλα βλαστού 1-2, κατ εναλλαγή, απλά, μικρότερα, ωοειδή-ελλειπτικά, περιβάλλουν εν μέρει τον βλαστό στη βάση τους.  Άνθη κατ εναλλαγή σε μάλλον πυκνούς σπάδικες στο άνω μέρος του βλαστού, ενώ γενικά τα άνθη τοποθετούνται σχεδόν παράλληλα με το έδαφος.  Βράκτια ωοειδή-ελλειπτικά, πράσινα και γυμνά, λίγο ή πολύ όρθια, συχνά διπλωμένα προς τα μέσα.  Σέπαλα και πέταλα πρασινοκίτρινα.  Τα πλάγια σέπαλα είναι ωοειδή και γυμνά, μπορεί να είναι απλωμένα ή  να κλίνουν προς τα μέσα.  Το ραχιαίο σέπαλο γέρνει μπροστά, ακριβώς πάνω από το γυνοστήμιο.  Πέταλα γραμμοειδή με κοντό τρίχωμα που μοιάζει με θηλές, ενώ συχνά παίρνουν ελαιόχρωμη ή καστανή απόχρωση.  Χείλος (μεταμορφωμένο πέταλο που χρησιμεύει ως πλατφόρμα προσγείωσης αλλά και προσέλκυσης εντόμων για σκοπούς γονιμοποίησης) μεγάλο αλλά μικρότερο σε μήκος από της Ophrys fusca ssp iricolor, είναι χωρίς πλήκτρο, 3-λοβο, με βάση που έχει χρώμα πράσινο καλυπτόμενο με βελούδινες καφέ τρίχες, το περιθώριο είναι κίτρινο και έντονα λυγισμένα προς τα μέσα.  Πλάγιοι λοβοί με κάπως στρογγυλεμένα άκρα, κεντρικός λοβός μεγαλύτερος και με μικρή εγκοπή στο κάτω άκρο του.  Θυρεός με γκρίζο ή χλωμό μπλε χρώμα, συνήθως χωρίς σύνορα, σε σχήμα 2 ίσων ή συμμετρικών σχημάτων σαν φτερά, που έχουν στη βάση τους ένα W.  Στιγματική περιοχή κιτρινωπή με ένα πολύ εμφανές λευκό και τριχωτό V στη βάση της (“φάρυγγα”).  Πολλίνια (στήμονες) με κίτρινο χρώμα.  Ανθίζει Φεβρουάριο–Απρίλιο.  Πατρίδα του η Μεσογειακή ζώνη.  Κοινό φυτό στην Κύπρο και απαντάται σε αραιά πευκοδάση, θαμνώνες και ασβεστολιθικούς λόφους, από 0-1225m υψόμετρο.

Name/Όνομα:  Οφρύς η καφέ υποείδ. ιριώδης*

Scientific name/Επιστημονικό όνομα:    Ophrys fusca subsp. iricolor (Desf.) K. Richt.

Common name/Κοινό όνομα:   Rainbow ophrys

Family/Οικογένεια: ORCHIDACEAE

synonym  Ophrys iricolor Desf.

 *Η απόδοση του είδους στα Ελληνικά είναι εισήγηση του συγγραφέα.

Description

Ophrys fusca subsp. iricolor is a perennial tuberous herb growing to 40cm high.  Basal leaves 3-6, wide, simple, ovate-elliptic, green, glabrous, venation parallel, apex acute or mucronate, sessile, unspotted.  Stem leaves 1-2, alternate, simple, smaller, ovate-elliptic, sheathing.  Flowers 3-5, protrude almost parallel to the ground; bracts ovate-elliptic, green and glabrous,  more or less erect, often incurved; sepals and petals yellowish-green;  lateral sepals ovate, spreading, usually glabrous; dorsal sepal curving forward over gynostegium; petals linear subglabrous, often tinged brownish; lip without a spur, 3-lobed, obovate in outline,  background brown or reddish-brown, covered with veloutinous hairs; lateral lobes obtuse,  median lobe larger, 2-lobed, lobes more or less equal, margin deflexed; speculum light blue or iridescence blue with no borders (sometimes there are pale blue borders), wing-shaped, split in 2 equal parts by a longitudinal groove; stigmatic area yellowish-white, margin often reddish, with a prominent hairy V shape at “throat”;  Gynostegium green or pale yellow, pollinia yellow.  Flowering time February-April.  Native to Mediterranean region.  Common orchid in Cyprus, on open forests, garrigue, grassy land on calcareous ground, from 0-600m alt.

Περιγραφή

Πολυετής και βολβώδης πόα με ύψος μέχρι 40cm.  Φύλλα βάσης 3-6, πλατιά, ωοειδή-ελλειπτικά, απλά, πράσινα, γυμνά, με παράλληλη νεύρωση, με κορυφή οξεία ή με μικρή προεκβολή, χωρίς κηλίδες, άμισχα.  Φύλλα βλαστού 1-2, κατ εναλλαγή, απλά, μικρότερα,  ωοειδή-ελλειπτικά, περιβάλλουν εν μέρει τον βλαστό.  Άνθη 3-5, τοποθετημένα σχεδόν παράλληλα με το έδαφος.  Βράκτια ωοειδή-ελλειπτικά, πράσινα και γυμνά, λίγο ή πολύ όρθια, συχνά διπλωμένα προς τα μέσα.  Σέπαλα και πέταλα πρασινοκίτρινα.  Τα πλάγια σέπαλα εκτείνονται προς τα έξω και συνήθως είναι άτριχα.  Το ραχιαίο σέπαλο γέρνει μπροστά, ακριβώς πάνω από το γυνοστήμιο.  Πέταλα γραμμοειδή σχεδόν άτριχα, ενώ συχνά παίρνουν καστανή απόχρωση.  Χείλος (μεταμορφωμένο πέταλο που χρησιμεύει ως πλατφόρμα προσγείωσης αλλά και προσέλκυσης εντόμων για σκοπούς γονιμοποίησης) μεγάλο, χωρίς πλήκτρο, 3-λοβο, με αντωειδές περίγραμμα, με βάση καφέ ή με κοκκινοκαφέ χρώμα, καλυπτόμενο με απαλές σαν βελούδο τρίχες.  Πλάγιοι λοβοί στρογγυλεμένοι, κεντρικός λοβός μεγαλύτερος, με περιθώριο γυρισμένο προς τα μέσα, 2-λοβος προς τα κάτω με λοβούς σχεδόν ίσους.  Θυρεός με μπλε ή ιριδίζον χρώμα, συνήθως χωρίς όρια, σε σχήμα 2 ίσων ή συμμετρικών φτερών που χωρίζονται από ένα επίμηκες αυλάκι.  Στιγματική περιοχή λευκοκίτρινη με περιθώριο συχνά κοκκινωπό και με εμφανές το σχήμα V  στο άνω μέρος του(“φάρυγγα”).  Γυνοστήμιο πράσινο ή χλωμοκίτρινο.  Πολλίνια με κίτρινο χρώμα.  Ανθίζει Φεβρουάριο–Απρίλιο.  Πατρίδα του η Μεσογειακή ζώνη.  Κοινό φυτό στην Κύπρο και απαντάται σε αραιά πευκοδάση, φρυγανότοπους, θαμνώνες και χορταριασμένα ασβεστολιθικά εδάφη, από 0-600μ υψόμετρο.

Scientific name/Επιστημονικό όνομα:   Ophrys umbilicata subsp. rhodia *H. Baumann & Künkele

Family/Οικογένεια: ORCHIDACEAE

 *synonym  Ophrys rhodia (H.Baumann & Künkele)P.Delforge

Description

It is a perennial tuberous herb growing up to 35cm high.  Stem erect, robust, green and glabrous.  Basal leaves 3-6 or more, spreading or erect, oblanceolate, simple, green and glabrous with parallel venation, apex acute or obtuse, sessile, unspotted.  Stem leaves few, alternate, simple, erect, smaller and narrowly elliptic, sheathing the stem, apex acute.  Flowers spirally arranged; sepals 3, bending forward, longer than petals, ovate, green and glabrous, apex obtuse; dorsal sepal stays behind gynostegium ( not over); petals triangular, wide at the base, greenish to olive green, hairy, apex obtuse.  Lip 3-lobed without a spur.  Median lobe larger, ovate, convex, broadest towards the middle, margins incurved, dark- brown to purplish-brown, covered with short and dense hairs (velutinous); no significance space between median and lateral lobes; speculum rather large, extending from the basalfield to more than the middle of the mid lobe, consisting of up to 5, pale blue, reddish-brown and irregular patches with whitish or yellowish-white borders;  Lateral lobes nearly triangular, pointing upwards, covered with dense brown hairs except the apex where white hairs replaced them.  Stigmatic area with a brownish band.  Basal area U- shaped, brown to reddish-brown with dull-blue border; «Pseudoeyes» yellowish; appendage, yellowish-green, entire or obscurely 3-dentate, upturned or horizontal;.  Gynostegium and pollinia yellowish.  Flowering time February-March.  Near endemic (also in Greece).  Uncommon plant in Cyprus.  On grassy land, open forests and garrigues.

Περιγραφή

Πολυετής και βολβώδης πόα με ύψος μέχρι 35cm.  Βλαστός όρθιος, δυνατός, πράσινος και άτριχος.  Φύλλα βάσης 3-6 ή περισσότερα, όρθια ή πλάγια, επιμήκη λογχοειδή, πράσινα και άτριχα με παράλληλη νεύρωση, οξύκορφα ή αμβλύκορφα, άμισχα και χωρίς στίγματα.  Φύλλα βλαστού λίγα, κατ εναλλαγή, απλά, όρθια, μικρότερα, στενά ελλειψοειδή, οξύκορφα, ενώ στη βάση περιβάλλουν εν μέρει τον βλαστό.  Άνθη σπειροειδώς τοποθετημένα.  Σέπαλα 3, ωοειδή, πράσινα και γυμνά, αμβλύκορφα και λυγισμένα λίγο προς τα εμπρός, ενώ το ραχιαίο πέταλο  γέρνει μπροστά αλλά όχι πάνω από το γυνοστήμιο.  Πέταλα 3 ( το 3^ο είναι το χείλος), τριγωνικά, πλατιά στη βάση, τριχωτά, μικρότερα των σεπάλων, ελαιοπράσινα και αμβλύκορφα.  Χείλος (μεταμορφωμένο πέταλο που χρησιμεύει ως πλατφόρμα προσγείωσης αλλά και προσέλκυσης εντόμων για σκοπούς γονιμοποίησης)  3-λοβο και χωρίς πλήκτρο.  Μεσαίος λοβός μεγαλύτερος, ωοειδής, κοίλος, πιο χοντρός στη μέση, με τα πλάγια άκρα του γυρισμένα προς τα μέσα, με σκούρο καφέ ή πορφυροκαφέ χρώμα, καλυπτόμενο με κοντές και πυκνές τρίχες ( σαν βελούδο).  Δεν υπάρχει αξιοσημείωτη απόσταση μεταξύ κεντρικού και πλάγιων λοβών.  Πλάγιοι λοβοί μικρότεροι, σχεδόν τριγωνικοί, με κορυφές προς τα πάνω, καλυπτόμενοι με καφέ τρίχωμα στην βάση και άσπρο στην κορυφή.  Στιγματική περιοχή με καστανή ή πορφυρή ζώνη.  Βασική περιοχή σε σχήμα U, με κοκκινοκαφέ χρώμα και με ανοικτό μπλε περιθώριο.  Ψευδοοφθαλμοί κιτρινωποί.  Γλωσσίδιο (το κάτω άκρο του χείλους) πρασινοκίτρινο, συμπαγές ή πολύ ελαφρά 3-δοντο και γυρισμένο προς τα πάνω ή οριζόντιο.  Γυνοστήμιο και πολλίνια κιτρινωπά.  Ανθίζει Φεβρουάριο – Μάρτιο.  Σχεδόν ενδημικό αλλά υπάρχει και στην Ελλάδα ίσως και αλλού.  Σχετικά σπάνιο φυτό στην Κύπρο και απαντάται σε αραιά πευκοδάση, φρυγανότοπους, θαμνώνες και, χορταριασμένα εδάφη.

Name/Όνομα:  Οφρύς η μελισσοφόρος

Scientific name/Επιστημονικό όνομα:   Ophrys apifera Huds.

Common name/Κοινό όνομα:  Bee orchid

Family/Οικογένεια: ORCHIDACEAE

 Description

It is a perennial tuberous plant up to 40cm high.  Basal leaves 3-9 in a rosette,  alternate, simple, elliptic, entire, dark green, glabrous, venation parallel, sessile, unspotted.  Stem erect, slender, green, unbranched, bearing 2-3 sheathing leaves and 2,3-11 spirally arranged flowers.  Sepals are ovate to elliptic, concave, obtuse, pink to bright purple or violet (rarely greenish-white) with prominent greenish central nerve.  Petals are triangular, hairy, greenish- pink, with obtuse apex and margin bending inward.  Lip 3-lobbed, U shape without a spur.  Median lobe is larger, ovate, convex, brown or purplish-black ,velvety, with short whitish-brown hairs towards apex.  Speculum H type in outline, pale purple with yellow borders; 2 or 3 yellow spots or blotches located between main speculum and apex.  Lateral lobes smaller, triangular or conical, pointing upwards, covered with dense brown hairs at base and center but white hairs at apex.  Stigmatic area bears a pale narrow orange-brown band. «Pseudoeyes» are greenish-brown.  Basic area is U shape, pale orange to light brown.  Appendage is yellowish, bending downwards.  Gynostegium green, pollinia yellow, hanging just over the stigma.  Flowering time April-May.  The fruit is a capsule.It is locally common plant in Cyprus, on grasslands, open forests, garigue and shrubland, from 0-900m alt.

 Περιγραφή

Πολυετής και κονδυλώδης πόα με ύψος μέχρι 40cm.  Φύλλα βάσης 3-9 σε ροζέτα, κατ εναλλαγή, ελλειψοειδή, απλά, ακέραια, γυμνά, χωρίς κηλίδες, πράσινα, άμισχα και με παράλληλη νεύρωση.  Βλαστός όρθιος, λεπτός, πράσινος, χωρίς διακλάδωση και φέρει 2-3 φύλλα που περιβάλλουν εν μέρει τον βλαστό στη βάση του και 2,3-11 άνθη σπειροειδώς τοποθετημένα.  Σέπαλα 3, ωοειδή προς ελλειψοειδή, κοίλα, ρόδινα ή με λαμπερό λιλά ή πορφυρό χρώμα, σπανιότερα λευκο-πράσινα, με κάπως στρογγυλή κορυφή και με πολύ εμφανές και πρασινωπό το κεντρικό νεύρο.  Πέταλα 3, τριγωνικά, τριχωτά, μικρά, με κάπως στρογγυλή κορυφή και λυγισμένο προς τα μέσα περιθώριο.  Χείλος 3-λοβο σε σχήμα U χωρίς πλήκτρο.  Μεσαίος λοβός μεγαλύτερος, ωοειδής, κοίλος, με καφέ ή μαυρο-πορφυρό χρώμα, βελουδένιος στην αφή και με λευκοκαστανές τρίχες προς και γύρω από το άκρο του.  Θυρεός περίπου σε σχήμα Η, με ανοικτό λιλά χρώμα και με κιτρινωπό ή κίτρινο περιθώριο, ενώ υπάρχουν και 2,3 κιτρινωπά σημάδια μεταξύ του κυρίως θυρεού και του κατώτερου άκρου.  Πλάγιοι λοβοί μικρότεροι, τριγωνικοί ή κωνικοί, με πυκνό καφέ τρίχωμα στη βάση και το κέντρο, ενώ στην κορυφή υπάρχουν μόνο λευκές τρίχες.  Στιγματική περιοχή με μια στενή και καστανή λωρίδα.  Βασική περιοχή σε σχήμα U και με ανοικτό πορτοκαλί προς καστανό χρώμα.  Απόφυση (το κάτω άκρο του χείλους) μεγάλο και κιτρινωπό ή κίτρινο και με κλίση προς τα κάτω.  Γυνοστήμιο πράσινο με pollinia κίτρινο και κρεμάμενο ακριβώς πάνω από το στίγμα.  Ανθίζει Απρίλιο-Μάιο.  Καρπός κάψα.  Τοπικά κοινό φυτό στην Κύπρο και απαντάται σε χορταριασμένα εδάφη, αραιά πευκοδάση, φρυγανότοπους και θαμνώνες, από 0-900m υψόμετρο.

Scientific name/Επιστημονικό όνομα:   Ophrys umbilicata Desf. subsp.umbilicata 

Family/Οικογένεια: ORCHIDACEAE

 Description

It is a perennial tuberous herb up to 25cm high.  Leaves 4-6, alternate, simple, oblong-elliptic, entire, dark green, glabrous, venation parallel, sessile, unspotted.  Stem only one, erect, slender, green, unbranched, bearing 5-12 spirally arranged flowers.  Sepals 3, greenish-white to pale pink, with prominent greenish midvein.  Dorsal sepal strongly curving forward over gynostegium.  Petals lorate, wide at base, hairy, pale pink to dark pink, apex obtuse, usually bending backwards.  Lip 3-lobbed without a spur.  Median lobe larger, convex, brown, broadest towards the middle and apex, with short hairs towards appentage.  Speculum  covers  large area of the median lobe, extending almost to the lower part of the lip and it consists of a bluish-purple or purplish-brown pattern, often enclosing 1 or more small circles with purplish or yellowish borders.  Lateral lobes smaller, pointing upwards, covered with dense whitish or dark brown hairs.  Stigmatic area bears a brownish-purple band.  «Pseudoeyes» greenish-brown.  Basic area U shaped, pale to dark brown or bright brown-orange, bordered by bluish-purple line.  Appendage yellowish- green, 3-dentate, horizontal or slightly upturned.  Gynostegium green.  Flowering time March-April.  It is a common plant in Cyprus, on grassy land, open forests, garrigue and shrubland, from 0-600m alt.

 Περιγραφή

Πολυετής και βολβώδης πόα με ύψος μέχρι 25cm.  Φύλλα 4-6, κατ εναλλαγή, απλά, ακέραια, επιμήκη-ελλειπτικά, πράσινα, γυμνά με παράλληλη νεύρωση,  άμισχα και χωρίς κηλίδες.  Σέπαλα 3, λευκοπράσινα προς ελαφρά ρόδινα, με το ραχιαίο να γέρνει εμφανώς μπροστά, ακριβώς πάνω από το γυνοστήμιο.  Πέταλα   μικρότερα, επιμήκη με σχεδόν παράλληλες πλευρές και πλατύτερη βάση, τριχωτά,  με λίγο ή καθόλου μυτερή κορυφή.  Χείλος 3-λοβο και  χωρίς πλήκτρο.   Μεσαίος λοβός μεγαλύτερος, κυρτός, πιο χοντρός κυρίως προς τη μέση και προς το κάτω άκρο με καστανό ή καφέ χρώμα και με λίγες και κοντές τρίχες κοντά στο γλωσσίδιο.  Ο θυρεός καλύπτει σχετικά μεγάλη περιοχή που εκτείνεται μέχρι το μέσο ή το άκρο του μεσαίου λοβού και αποτελείται από ένα γράφημα χλωμού μπλε προς πορφυρό χρώμα ή μπορεί να είναι πορφυρό προς καστανό χρώμα και συχνά περικλείει ένα ή περισσότερους μικρούς κύκλους με πορφυρό ή κιτρινωπό περιθώριο.  Πλάγιοι λοβοί μικρότεροι, με ασπροκαστανές ή καφέ τρίχες και με τις κορυφές τους να δείχνουν προς τα πάνω.  Η στιγματική περιοχή φέρει μια εμφανή στενή καφέ ή πορφυρή λωρίδα.  Ψευδοοφθαλμοί πρασινοκαστανοί.  Βασική περιοχή σε σχήμα U και με σκοτεινό πράσινο ή με ανοικτό πορτοκαλί χρώμα.  Γλωσσίδιο (το κάτω άκρο του χείλους) σχετικά μεγάλο, συνήθως με πρασινοκίτρινο χρώμα, 3-δοντο, με οριζόντια ή ελαφρά προς τα πάνω κλίση.  Γυνοστήμιο πράσινο.  Ανθίζει Μάρτιο-Απρίλιο.  Κοινό φυτό στην Κύπρο και απαντάται σε αραιά πευκοδάση, φρυγανότοπους, θαμνώνες και χορταριασμένα ή και πετρώδη εδάφη από 0-600m υψόμετρο.

Name/Όνομα:  Οφρύς της Λαπήθου

Scientific name/Επιστημονικό όνομα:   Ophrys umbilicata subsp. lapethica* (Gölz & H. R. Reinhard) Faurh.

Common name/Κοινό όνομα:  Woodcock Orchid, Schnepfen-Ragwurtz        

Family/Οικογένεια: ORCHIDACEAE

*synonym  Ophrys lapethica  Gölz & H. R. Reinhard

 Description

It is a perennial tuberous herb growing to 35cm high.  Basal leaves wide, simple, elliptic, green, glabrous, venation parallel, apex acute, subacute or obtuse, sometimes mucronate, sessile, unspotted.  Stem leaves alternate, simple, smaller, narrowly elliptic, erect.  Flowers spirally arranged.  Sepals 3, whitish pink to purplish-violet, with prominent greenish midvein.  Dorsal sepal curving forward over gynostegium.  Petals triangular, smaller, pink to violet, hairy, apex usually obtuse, often bending backwards.  Lip 3-lobbed without a spur.  Median lobe larger, convex, thicker in the middle, brown to reddish-brown, covered with short and dense hairs (velutinous), shortly hairy towards margin or appendage.  Speculum is short located on the middle or on the upper part of the lip and it consists of a brown or pale blue or purplish H shaped pattern, with creamy, brown or purple borders.  Lateral lobes smaller, pointing upwards, covered with dense brown to reddish-brown hairs.  Stigmatic area with a brownish-purple band.  Basal area U – shaped, brown with bluish-purple border.  «Pseudoeyes» blackish to olive –green.  Appendage, yellowish- green 3-dentate, reflexed.  Gynostegium green or pale yellow.  Flowering time February-March.  Near endemic (also in Turkey), locally common.  On grassy land, open forests, garrigue, from 50-600m alt