Name/Όνομα: Μπόσεα η κυπρία
Scientific name/Επιστημονικό όνομα: Bosea cypria Schinz & Autran
Common name/Κοινό Όνομα: Ζουλατζιά, Ζουλάτζιν, Ζαλατζιά
Family/Οικογένεια: AMARANTHACEAE
* Η απόδοση του είδους στα Ελληνικά είναι εισήγηση του συγγραφέα.
Description
Plant: Evergreen, monoecious or dioecious shrub, growing up to 2 m high.
Stem/s: Much-branched; young shoots erect or hanging, ± squared or ribbed, glabrous, pale to dark green, older branches ridged and cylindrical.
Leaves: Alternate, simple, entire, broadly-lanceolate or elliptical, green, often partly reddish, (margins and the main nerve on the lower surface), petiolate, apex acute or obtuse, sometimes mucronulate, base cuneate; prominent venation beneath.
Flowers: Very small, actinomorphic, hermaphrodite or unisexual, sessile, in branched, axillary or terminal spikes; perianth-segments 5, broadly ovate, erect, greenish-brown, strongly concave, subtended at the base with about 4 imbricate bracteoles; stamens 5, anthers yellow, 2-thecous, filaments erect, exserted; ovary superior, style 1, stigmas 2.
Flowering time: April-July.
Fruit: Red, globose and shining berry, containing 1 subglobose black seed; Maturity time: August-September.
Habitat: Rocky and stony banks and cliffs, old walls, from 0-600 m alt.
Native: Worldwide there are only 3 species of Bosea, Canarian Islands, Himalayas and Cyprus, where is a common endemic shrub. These 3 species are found along the costs of Tethys Ocean (ancient sea during Mesozoic).
Περιγραφή
Φυτό: Αειθαλής μόνοικος ή δίοικος θάμνος, με ύψος μέχρι 2 μ.
Βλαστός/οί: Πολύκλαδοι. Νεαροί κλάδοι όρθιοι ή κρεμάμενοι, ± τετράγωνοι ή ραβδωτοί, με ανοικτό ή σκούρο πράσινο χρώμα. Παλαιότεροι κλάδοι κυλινδρικοί και ραβδωτοί.
Φύλλα: Κατ εναλλαγή, απλά, ακέραια, πλατειά-λογχοειδή ή ελλειψοειδή, πράσινα αλλά συχνά εν μέρει κοκκινωπά, κυρίως στα χείλη και στο κύριο νεύρο της κάτω επιφάνειας, έμμισχα, κορυφή μυτερή ή πλατειά, βάση μυτερή. Πολύ εμφανής η νεύρωση της κάτω επιφάνειας.
Άνθη: Πολύ μικρά, ακτινόμορφα, ερμαφρόδιτα ή μονογενή, άμισχα, σε διακλαδωμένους, μασχαλιαίους ή επάκριους στάχεις. Τμήματα περιανθίου 5, πλατειά-ωοειδή, πρασινοκαστανά, όρθια, έντονα κοίλα, καλυπτόμενα στη βάση από 4 αλληλεπικαλυπτόμενα βρακτίδια, Στήμονες 5, εξερχόμενοι, ανθήρες κίτρινοι, 2-θηκοι. Ωοθήκη επιφυής, στύλος 1, στίγματα 2.
Άνθιση: Απρίλιος-Ιούλιος.
Καρπός: Κόκκινη στρογγυλή και γυαλιστερή ράγα που περιέχει 1 υποσφαιρικό και μαύρο σπέρμα. Περίοδος ωρίμανσης: Αύγουστος-Σεπτέμβριος.
Ενδιαίτημα: Βραχώδεις και πετρώδεις πλαγιές και λόφοι, παλαιοί τοίχοι, από 0-600 μ υψόμετρο.
Πατρίδα: Υπάρχουν μόνο 3 είδη Bosea σε όλο τον κόσμο, στις Καναρίους νήσους, Ιμαλάΐα όρη και στην Κύπρο όπου είναι κοινός ενδημικός θάμνος. Αυτά τα 3 είδη υπάρχουν κατά μήκος της Τηθύος θάλασσας που ήτο μια αρχαία θάλασα ή ωκεανός κατά την περίοδο του Μεσοζωΐκού αιώνα.
