Name/Όνομα: Αγιούγκα η ανατολική
Scientific name/Επιστημονικό όνομα: Ajuga orientalis L.
Common name/Κοινό όνομα: Oriental Bugle, Eastern Bugle, Iva Meridionale, Dağ Mayasili, Αγιούγκα
Οικογένεια: LAMIACEAE
Description
Ajuga orientalis is a perennial herb growing up to 30cm high. Stems are spreading or ascending, unbranched, angled, greenish or purplish, densely covered with wooly hairs all over the plant. Lower leaves in a rosette, simple, oblong-ovate or oblong-elliptic, glaucous-green, margins entire or crenate-dentate, densely hairy both sides, base almost truncate, apex obtuse, petiolate hairy, rather flat; stem leaves similar, opposite, ovate, smaller but wider and more conspicuously dentate than lower leaves, margins often shallowly lobed. Flowers sessile, zygomorphic and hermaphrodite, in distant, axillary, 4-6 flowered whorls along the unbranched flowering axon; bracts ovate, foliaceous, often colored violet or purple; calyx 5-toothed, teeth erect, the upper half free, connate below, linear or narrow-triangular, acute, violet or purplish, more or less equal, as long as half of the tube or shorter; corolla tubular, tube creamy-white, densely hairy externally; limb nearly actinomorphic, 5-lobbed, lobes bluish-violet, the upper lobe conspicuously 2-parted, the other spreading, oblong; stamens 4, filaments unequal, included; ovary superior, style 1, stigma 1, 2-lobbed; flowering time March-July. Fruit nutlets. Native to the northern and eastern Mediterranean region, Italy, Turkey, Caucasus region, Israel, Cyprus. A common plant in Cyprus and it is found at igneous mountains (Troodos), pine forests, roadsides, wet places, from 900-1500m alt.
Περιγραφή
Πολυετής πόα που φθάνει τα 30εκ. ύψος. Βλαστοί απλωμένοι ή ανερχόμενοι, χωρίς διακλάδωση, γωνιώδης, πρασινωποί ή πορφυροί και πυκνά καλυμμένοι με μαλλιαρές λευκές τρίχες οι οποίες καλύπτουν ολόκληρο το φυτό. Φύλλα βάσης σε αραιή ροζέτα, είναι απλά, επιμήκη-ωοειδή ή επιμήκη-ελλειψοειδή, γαυκοπράσινα, με ακέραιο ή πριονωτό-οδοντωτό χείλος, πυκνά τριχωτά και στις δυο επιφάνειες,, βάση σχεδόν ευθύγραμμη, κορυφή πλατειά και τριχωτό μίσχο που φαίνεται μάλλον επίπεδος. Φύλλα βλαστού παρόμοια με της βάσης, αντίθετα, ωοειδή, μικρότερα αλλά πιο πλατειά και με πιο εμφανή δόντια στο χείλος τους το οποίο συχνά έχει κοντούς λοβούς. Άνθη άμισχα, ζυγόμορφα και ερμαφρόδιτα, σε μακρινούς, μασχαλιαίους με 4-6 άνθη σπονδύλους, κατά μήκος μη διακλαδούμενου ανθικού άξονα. Βράκτια φυλλόμορφα, ωοειδή, συχνά με πορφυρό ή βιολετί χρώμα. Κάλυκας με 5 όρθια, στενά-τριγωνικά ή γραμμοειδή δόντια, οξύκορφα, ελεύθερα μέχρι το μισό περίπου μήκος τους αλλά ενωμένα στη βάση, με βιολετί ή πορφυρό χρώμα, περίπου ισομήκη και με μήκος όσο και ο μισός σωλήνας της στεφάνης ή κοντύτερος. Στεφάνη σωληνοειδής, σωλήνας με χλωμό κίτρινο χρώμα, πυκνά τριχωτός εξωτερικά. Στην κορυφή της στεφάνης υπάρχουν 5 σχεδόν ακτινωτοί λοβοί με πορφυρό ή βιολετί χρώμα, με εμφανώς διμερή τον άνω λοβό ενώ οι άλλοι είναι ωοειδείς και απλωμένοι. Στήμονες 4 με άνισα νήματα και περιορίζονται μέσα στο σωλήνα. Ωοθήκη επιφυής, στύλος απλός, στίγμα δίλοβο. Άνθιση Μάρτιος-Ιούλιος. Πατρίδα του η βόρεια και ανατολική Μεσογειακή ζώνη (Ιταλία, Τουρκία, Καύκασος, Ισραήλ. Κύπρος). Σχετικά κοινό φυτό στην Κύπρο και απαντάται σε πυριγενή εδάφη-Τρόοδος, σε πευκοδάση, υγρά μέρη και πλάγια δρόμων από 900-1500μ υψόμετρο.
