Name/Όνομα: Ελαία η ευρωπαϊκή
Scientific name/Επιστημονικό όνομα: Olea europaea L
Common name/Κοινό όνομα: Ελιά, Olive tree, Αγριελιά, Αρκοελιά
Family/ Οικογένεια: OLEACEAE
Description
Olea europaea is a long-lived, evergreen tree, sometimes small tree or shrub, with spreading foliage, growing up to 10m high or more. The trunk is erect, thick, robust, much branched with greyish–silvery bark and large cavities when the tree is too old; young twigs are scaly, greenish or ashy-grey and angled. Leaves opposite, narrow-elliptic or oblanceolate, simple, entire, petiolate, dark green above, silvery-green below, scaly on both sides especially beneath, base cuneate or rounded, apex acute subacute or obtuse, often mucronate, obscurely veined on both sides, midvein prominent; on the lower surface there are many invisible wide stellate hairs covering stomata* to reduce transpiration**; wild plants bear spines when young. Flowers very small, actinomorphic and hermaphrodite in axillary racemes; corolla 4-lobed, lobes white or yellowish, spreading, ovate-elliptic, somewhat concave, glabrous, apex subacute or obtuse; calyx cup-shaped with 4 very short lobes; stamens 2, filaments short, anthers oblong, yellow; ovary superior, style erect, green, stigma 2-lobed; flowering time April-June. The fruit is a fleshy, elongate, green and ovate drube*** becoming violet-black at maturity with membranous pericarp and stony endocarp; the olives are ready November-January. Native to the eastern Mediterranean region. A common tree in Cyprus and it is found almost everywhere from sea level to 900m alt. Stomata*= very small holes in the surface on leaves or stems, helping the gasses (oxygen, water vapor or carbon dioxide) passing through. Transpiration** = the process by which plants give off water through stomata. Drube***= the fruit with membranous pericarp, fleshy mesocarp and stony endocarp (cherries, peaches).
Περιγραφή
Αειθαλής θάμνος, δενδρύλλιο ή μεγάλο δένδρο που φθάνει τα 10μ ύψος ή περισσότερο. Κορμός όρθιος, χοντρός και δυνατός, πολύκλαδος με γκριζωπό φλοιό και μεγάλες κουφάλες όταν το δένδρο είναι μεγάλο σε ηλικία. Νεαροί κλάδοι φέρουν τρίχες σαν λέπια, είναι πρασινωποί ή αργυροπράσινοι και γωνιώδεις. Φύλλα κατ εναλλαγή, απλά, ακέραια, στενά ελλειψοειδή ή προμήκη λογχοειδή, με μίσχο, με σκούρο πράσινο χρώμα στην άνω επιφάνεια, με ασημοπράσινο χρώμα στην κάτω, με λεπιοειδείς τρίχες και στις 2 επιφάνειες κυρίως όμως στην κάτω, βάση μυτερή ή στρογγυλή, κορυφή μυτερή ή στρογγυλή, συχνά με μικρή προεκβολή στην κορυφή τους, με αφανή νεύρωση και στις 2 επιφάνειες, με κάπως εμφανές όμως το κύριο νεύρο. Στην κάτω επιφάνεια υπάρχουν αφανείς και πλατιές αστεροειδείς τρίχες (μοιάζουν με μαργαρίτες) που καλύπτουν τα στόματα*** ώστε να μειώνεται η λειτουργία της διαπνοής*. Νεαρά άγρια ελαιόδενδρα φέρουν αγκάθια. Άνθη πολύ μικρά, ακτινόμορφα και ερμαφρόδιτα, σε μασχαλιαίους βότρεις. Στεφάνη 4-λοβη, λοβοί, άσπροι ή κιτρινωποί, απλωμένοι, ωοειδείς-ελλειψοειδείς, κάπως κοίλοι, γυμνοί, σχεδόν οξύκορφοι ή αμβλύκορφοι. Κάλυκας σε σχήμα φλιτζανιού με 4 πολύ κοντούς λοβούς. Στήμονες 2, νήμα πολύ κοντό, ανθήρες κίτρινοι, πλατιοί και προμήκεις. Ωοθήκη επιφυής, στύλος όρθιος και πρασινωπός, στίγμα 2-λοβο. Άνθιση Απρίλιος- Ιούνιος. Ο καρπός είναι μια σαρκώδης, επιμήκης, πράσινη και ωοειδής δρύπη**, η οποία στην ωρίμανση παίρνει σκούρο μαυρο-βιολετί χρώμα, έχει μεμβρανώδες περικάρπιο και ξυλώδες ενδοκάρπιο. Οι καρποί ωριμάζουν Νοέμβριο-Ιανουάριο. Πατρίδα της ελιάς είναι λεκάνη της Μεσογείου. Κοινό δένδρο στην Κύπρο και απαντάται σχεδόν σε όλη την Κύπρο από το ύψος της θάλασσας μέχρι 900μ υψόμετρο.
Διαπνοή* = Είναι η λειτουργία με την οποία τα φυτά αποβάλλουν υδρατμούς από τα στόματα των φύλλων. Δρύπη **= Καρπός με μεμβρανώδες εξωκάρπιο, σαρκώδες μεσοκάρπιο και ξυλώδες ενδοκάρπιο με ένα σπέρμα πχ κεράσι, ροδάκινο. Στόματα είναι πόροι στην επιφάνεια των φύλλων, κυρίως στην κάτω, μέσω των οποίων τα φυτά αποβάλλουν ή δέχονται αέρια πχ. υδρατμούς, οξυγόνο, διοξείδιο του άνθρακα.
