Name/Όνομα: Χετύσαρον το κύπριον

Scientific name/Επιστημονικό όνομα: Hedysarum cyprium.Boiss

Family/Οικογένεια: FABACEAE

Description

Hedysarum cyprium is a perennial subshurb growing up to 30cm.  Stem is erect or spreading, much branched, angled and covered with whitish hairs.  Leaves alternate, compound, oblong in outline, odd-pinnate, petiolate; leaflets simple, entire, opposite (except terminal), elliptic, dark green, hairy on both sides, margin pale green, petiolulate short, yellowish, base cuneate, apex  acute or round.  Flowers many, zygomorphic, hermaphrodite in dense, axillary racemes; corolla pink, pea-shaped, petals 5 (standard, wings, keel);  the standard is erect and wide, obovate, emarginate, red-veined, pilose; wings consisted of 2 lateral, oblong, with rounded apex sepals; keel consisted of 2 wide petals with rounded apex and auriculate base; calyx campanulate, 5-teethed, teeth green, triangular and hairy; penducles and pedicels hairy; stamens 10, diadelphus ( 9 filaments fused, 1 free); ovary superior; stigma capitate.  Flowering time February-May (early June).  The fruit is a flat, articulated pod, enclosing kidney-shaped and flat seeds.  Rare endemic subshurb in Cyprus, on rocky ground and hillsides from 175-600m alt.

Περιγραφή

Πολυετής ημίθαμνος ύψους μέχρι 30cm.  Βλαστός όρθιος ή απλωμένος, πολύκλαδος, γωνιώδης και καλυμμένος με ασπριδερές τρίχες.  Φύλλα κατ εναλλαγή, σύνθετα, με γενικά πρόμηκες περίγραμμα, περιττόληκτα και έμμισχα.  Φυλλάρια, απλά, ακέραια, αντίθετα (εκτός του τελευταίου), ελλειπτικά, πράσινα, τριχωτά και στις 2 επιφάνειες, με κοντό και κιτρινωπό μίσχο, με βάση οξεία και κορυφή μυτερή ή στρογγυλή.  Άνθη πολλά, ζυγόμορφα και ερμαφρόδιτα, σε πυκνούς μασχαλιαίους βότρεις.  Στεφάνη σε χαρακτηριστικό σχήμα που έχουν όλα τα Ψυχανθή φυτά (ψυχή=πεταλούδα), είναι ρόδινη με 5 πέταλα (πέτασος, πτέρυγες και τρόπιδα).  Ο πέτασος είναι πλατύς και όρθιος, αντωειδής ( δηλ. ανάποδα ωοειδής) , με μικρή εγκοπή στην κορυφή, χνουδωτός και με κοκκινωπή νεύρωση.  Οι πτέρυγες είναι 2, επιμήκεις και με στρογγυλή κορυφή.  Η τρόπιδα αποτελείται από 2 πέταλα με στρογγυλή κορυφή, ενώ η βάση μοιάζει με διχάλα.  Κάλυκας καμπανοειδής με 5, πράσινα, τριχωτά, μυτερά και τριγωνικά δόντια.  Ποδίσκοι ταξιανθίας και ανθέων τριχωτοί.  Στήμονες 10, δίδεσμοι ( 9 νήματα συμφυή και 1 ελεύθερο), ωοθήκη επιφυής και στίγμα κεφαλωτό.  Άνθιση Φεβρουάριος-Μάιος ( αρχή Ιουνίου).  Ο καρπός είναι ένας επίπεδος, και αρθρωτός χέδρωψ, που περικλείει επίπεδα και νεφροειδή σπέρματα.  Σπάνιο ενδημικό φυτό της Κύπρου και απαντάται σε πετρώδη εδάφη και σε λοφώδεις περιοχές, από 175m-600m υψόμετρο.

Όνομα: Γλαδίολος ο τρίφυλλος

Επιστημονικό όνομα: Gladiolus triphyllus.(Sm) Ker-Gawler

Οικογένεια: IRIDACEAE

Περιγραφή

Πολυετής όρθια πόα με ωοειδή κόνδυλο και ύψος μέχρι 30cm. Φύλλα και βλαστός γλαυκοπράσινα. Φύλλα κατ` εναλλαγή, απλά, ακέραια, γραμμοειδή, τα κατώτερα μεγαλύτερα από τα ανώτερα. Άνθη ζυγόμορφα, άμισχα, αρωματικά, με περιάνθιο αποτελούμενο από 6 πεταλοειδή ρόδινα μέρη εκ των οποίων τα κατώτερα με ασπριδερή απόχρωση. Βράκτια γραμμοειδή οξύκορφα. Ανθήρες κίτρινοι, επιμήκεις και κυλινδρικοί. Καρπός κάψα.

Άνθιση Μάρτιος – Μάιος. Κοινό φυτό. Απαντάται σε θαμνώδεις βουνοπλαγιές, αραιά πευκοδάση και φρυγανότοπους ασβεστολιθικών ή πυριγενών περιοχών μέχρι 1200m.

Φυτό ενδημικό της Κύπρου μέχρι τώρα, αλλά βρέθηκε πρόσφατα και στο Λίβανο

Όνομα: Γεράνιο το κονδυλώδες

Επιστημονικό όνομα: Geranium tuberosum.L

Οικογένεια: GERANIACEAE

Περιγραφή

Πολυετής όρθια πόα με κόνδυλο και ύψος μέχρι 40cm. Φύλλα σύνθετα, παράρριζα, παλαμοσχειδή διαιρεμένα σε λογχοειδείς λοβούς που φέρουν τριχίδια. Άνθη ερμαφρόδιτα. Ποδίσκοι ανθέων τριχωτοί με ροζ-καφέ αποχρώσεις (προς την κορυφή).   Πέταλα 5 με ροζ χρώμα και κόκκινες κατά μήκος νευρώσεις. Βάση   πετάλων στενή, κορυφή πλατύτερη δίλοβη. Σέπαλα 5 πράσινα και τριχωτά, με κατά μήκος νευρώσεις πιο σκούρου πράσινου χρώματος και ρόδινες αποχρώσεις στην περιφέρεια ή και στην κορυφή τους, η οποία καταλήγει σε μυτερή ή κυλινδρική επιμήκυνση . Στήμονες 10 σε 2 σειρές. Νήμα στημόνων ροζ, ανθήρες λευκόχρωμοι. Στίγμα πενταμερές με βαθύ ροζ ή κόκκινο χρώμα. Καρπός σύνθετος.

Άνθιση Φεβρουάριος – Απρίλιος. Κοινό φυτό.

Απαντάται σε φρυγανότοπους, σε καλλιεργημένη και χέρσα γη μέχρι 750m.

Name/Όνομα:  Άκινος του τροόδους υποείδ. τροόδους   

Scientific name/Επιστημονικό όνομα:  Acinos troodi (Post) Leblebici subsp. troodi

Common name/Κοινό όνομα:  Άκινος    

Family/Οικογένεια:  LAMIACEAE  

Description

Plant:  Perennial herb growing up to 5cm high.

Stem/s:  Spreading, creeping or sprawling, glandular, reddish, downy, slightly squared.

Leaves:  Opposite, spreading, broadly ovate or elliptic, simple, hairy, entire or slightly wavy, obscurely nerved, acute, petiolate.

Flowers:  Zygomorphic and hermaphrodite in few-flowered whorls; calyx tubular, green, hairy, 2-lipped, 5-toothed; lips unequal; teeth linear or triangular, pointed, purple, hairy; corolla funnel-shaped, pink or purplish, narrower and yellowish below, hairy externally, 2-lipped, 5-parted; upper lip 2-lobed, emarginated, lower lip 3-lobed, the median larger; beyond the white base of the median lip, there are conspicuous white bristles; stamens 4, (2 short + 2 tall), the 2 tall exserted,  filaments white, glabrous, anthers 2-thecous, bluish; ovary superior, style exserted, stigma 2-lobed, lobes white, unequal.

Flowering time:  June-August

Fruit:  Nutlets.

Native:  Rare endemic to Cyprus and it is found at serpentine ground, rocky slopes and Pinus nigra forests, from 1500-1950 m alt.

Περιγραφή

Φυτό:  Πολυετής πόα ύψους μέχρι 5cm.

Βλαστός:  Βλαστοί απλωτοί ή έρποντες, κοκκινωποί, χνουδωτοί και ελαφρά τετράγωνοι.

Φύλλα:  Αντίθετα, απλωμένα, απλά, ακέραια ή ανεπαίσθητα κυματοειδή, ωοειδή ή ελλειπτικά, άμισχα, χνουδωτά και στις δυο επιφάνειες, οξύκορφα, με αφανή νεύρωση.

Άνθη:  Ζυγόμορφα και ερμαφρόδιτα σε ολιγοανθείς σπονδύλους.  Kάλυκας σωληνοειδής, πράσινος, τριχωτός, 2-χειλος με 5 δόντια.  Χείλη άνισα.  Δόντια τριγωνικά ή γραμμοειδή, τριχωτά, μυτερά και πορφυρά.  Στεφάνη χοανοειδής, ρόδινη ή πορφυρή, κιτρινωπή και στενότερη χαμηλά, εξωτερικά τριχωτή, 2-χειλη και πενταμερής.  Άνω χείλος 2-λοβο με μικρή εγκοπή στο άνω μέρος, κάτω χείλος 3-λοβο με μεσαίο λοβό μεγαλύτερο.  Πιο πέρα από τη λευκή βάση του μεσαίου λοβού υπάρχουν εμφανείς λευκές αδρότριχες.  Στήμονες 4, οι 2 ψηλότεροι εξέρχονται της στεφάνης, νήμα γυμνό και λευκό, ανθήρες 2-θηκοι με ελαφρό μπλε χρώμα.  Ωοθήκη επιφυής, στύλος εξερχόμενος της στεφάνης, στίγμα 2-λοβο, λοβοί άνισοι και λευκοί. Βράκτια ομοιόχρωμα με τα φύλλα, χνουδωτά μέσα-έξω, καταλήγοντα σε 5 κοκκινωπές σουβλοειδείς και άνισες απολήξεις.

Άνθιση:  Ιούνιος – Αύγουστος.

Καρπός:  Κάρυα.

Πατρίδα:  Είναι σπάνιο ενδημικό φυτό της Κύπρου και απαντάται σε θαμνώνες, σερπεντινόφιλα λιβάδια και δάση μαύρης πεύκης στη περιοχή της χιονίστρας σε υψόμετρο 1500-1950m.