Name/Όνομα:   Πιγκουϊκούλα η κρυστάλλινη.

Scientific name/Επιστημονικό όνομα:  Pinguicula crystallina Sm.

Family/Οικογένεια:  LENTIBULARIACEAE 

* Η απόδοση του είδους στα Ελληνικά είναι εισήγηση του συγγραφέα.

Description

Plant:   Perennial herb, the only insectivorous plant in Cyprus.

Leaves:   Mostly at the base, alternate, simple, entire, ovate, obovate or elliptic, pale green, with rounded or emarginated apex, fleshy, glandular internally, sessile, margins often incurved; the glands produce sticky extract that trap any insect attach on the upper surface of the leaves.

Flowers: Zygomorphic and hermaphrodite, in few-flowered racemes or solitary; calyx glandular externally, 2-lipped, 5-lobed, upper lip with 3 unequal and obovate lobes, lower lip with 2 obovate and emarginated lobes; corolla 2-lipped, violet or pale blue at the upper half, whitish-yellow at the base, upper lip with 2 small obovate lobes with rounded apex and black lines at the base, lower lip with 3 obovate and larger lobes with the median wider; corolla-tube narrow and conical, throat with dense and rather thick hairs; stamens 2, included; ovary superior, style 1, stigma 2-libbed.

Flowering time:  March-September.  

Fruit:   Capsule.    

Habitat:   Cool, rocky and moist places, near streams and rivers, from 300-1950 m alt.

Native:   Eastern Mediterranean region.

Περιγραφή:

Πολυετής  πόα ύψους μέχρι 15cm. Φύλλα σε ρόδακα,  ελλειπτικά, αντωοειδή ή ωοειδή. Η πάνω επιφάνεια τους   φέρει αδένες που παράγουν κολλώδες υγρό ώστε να συγκρατούν τα έντομα όταν κάθονται πάνω στα φύλλα. (εντομοφάγο φυτό). Άνθη ζυγόμορφα με ψηλό ποδίσκο, μονήρη. Στεφάνη ασπροκίτρινη ή ελαφρά ιώδης, πενταμερής, με  2 ανώτερους αντωοειδείς λοβούς με  στρογγυλωμένες κορυφές και 3 κατώτερους λοβούς με μεγαλύτερο το μεσαίο. Κιτρινωπός φάρυγγας με πυκνές τρίχες. Πλήκτρο με αντωοειδές ή στρογγυλωμένο άκρο που βλέπει προς τα κάτω. .

Άνθιση Μάρτιος  – Οκτώβριος (Νοέμβριος ). Αυστηρά προστατευόμενο.

Απαντάται στο Τρόοδος, σε υγρές και βραχώδεις περιοχές ή κοντά σε ρυάκια και σε υψόμετρο 250-1930.

Name/Όνομα: Κρόκος του hartmann

Scientific name/Επιστημονικό όνομα: Crocus hartmannianus Holmboe

Family/Οικογένεια: IRIDACEAE

Description

It is a perennial bulbous herb growing up to 15cm tall.  Leaves 3-4, erect, narrow, linear(venation parallel), green and glabrous, with almost equal length with flowers at anthisis; white median stripe on the upper surface.  Flowers 1,2; perianth actinomorphic, with 6 oblanceolate, white or mauve segments, with violet-brownish stripes externally; throat orange-yellow; stamens 3, filaments yellow, anthers violet-brownish; ovary inferior; style 3-branched, orange-red.  Basal sheath membranous.  Flowering time January-February.   The fruit is a capsule.  It is very rare endemic of Cyprus.  Hab: On calcareous and igneous slopes, on open Pinus brutia forests, from 725-925m alt, near Macheras monastery and on Pentadactylos mountains.

Περιγραφή

Σπάνια ενδημική και πολυετής πόα ύψους μέχρι 15cm.  Φύλλα στενά γραμμοειδή, ισομήκη ή μεγαλύτερα από τα άνθη κατά την άνθηση και με κατά μήκος αυλάκωση στο άνω μέρος.  Άνθη 1-2, με 6μερές περιάνθιο σε άσπρο ή λιλά χρώμα και τα οποία εξωτερικά φέρουν περιοχές με έντονο βιολετί στο άνω και πορφυρό-καφέ χρώμα στο κάτω μέρος. Φάρυγγας πορτοκαλοκίτρινος.  Ανθήρες με καστανο-ιώδες χρώμα και στύλος κοκκινο-πορτοκαλής και τρίλοβος.  Ποδίσκος του άνθους με πορφυρό χρώμα καλυπτόμενος από λεπτό και λευκό υμένα.  Ανθίζει Ιανουάριο – Φεβρουάριο. Απαντάται σε πετρώδεις περιοχές με ξισταριές και σε αραιά πευκοδάση τραχείας πεύκης σε υψόμετρο 725-925m στην περιοχή Μαχαιρά και Πενταδακτύλου.

Όνομα: Κενταύρεια η ακαμαντής

Επιστημονικό όνομα: Centaurea akamantis.T.Georgiades et G.Hadjikyriakou

Οικογένεια: ASTERACEAE

Περιγραφή

Πολύ σπάνιος ενδημικός ημίθαμνος με ημιόρθιους ή κρεμάμενους βλαστούς ύψους 40-70cm και οι οποίοι έχουν λευκο-γκριζωπό χρώμα λόγω της παρουσίας τριχώματος. Φύλλα επίσης λευκο-γκριζωπού χρώματος, κατ̕ εναλλαγή, απλά, γραμμοειδή ή αντιλογχοειδή, χοντρά και με σχεδόν στρογγυλεμένες κορυφές. Άνθη σε μονήρη κεφάλια με ανθίδια πορφυρού χρώματος. Ανθίζει Μάιο-Νοέμβριο. Καρπός αχαίνιο(ξερός, αδιάρρηκτος, μονόσπερμος καρπός που συμφύεται πλήρως με το σπέρμα).

Απαντάται σε σχισμές ιζηματογενών πετρωμάτων και περιορίζεται στο φαράγγι του Άβακα και στο Αργάκι των Κουφών σε υψόμετρο 70-100m. Περιγράφηκε για πρώτη φορά το 1993 από τους Θ. Γεωργιάδη και Γ. Χατζηκυριάκου. Aυστηρώς προστατευόμενο είδος (Σύμβαση της Βέρνης).

Name/Όνομα:    Ιουρινέα η κυπρία 

Scientific name/Επιστημονικό όνομα:  Jurinea cypria Boiss.

Family/Οικογένεια: ASTERACEAE

Description

Perennial herb with woody rootstock, growing up to 70cm high.  Stems erect, unbranched, greenish when young, yellowish later, angular, covered with white soft hairs.  Basal leaves alternate, oblanceolate, simple, entire or wavy, green and covered with short downy hairs above, glaucous green with white arachnoid hairs below, apex obtuse, petiole clasping the stem at base; stem leaves become progressively smaller towards apex, forming a lax involucre just below capitula.  All florets are discoid, actinomorphic, omogamous*(all alike), purplish, arranged in campanulate heads, in branched corymbose inflorescences; phyllaries lanceolate and hairy, the outer  longer and acute, the inner acuminate.  Fruit is an achene. Flowering time June-September.  Near- endemic (also in Turkey), on roadsides, rocky hillsides, on igneous or calcareous places from 425–1725m alt.

 Περιγραφή

Πολυετής πόα με ξυλώδες ρίζωμα που φθάνει σε ύψος τα 70cm.  Βλαστοί αρκετοί, όρθιοι, χωρίς διακλάδωση, πρασινωποί οι νεαροί, κιτρινωποί οι αρχαιότεροι, γωνιώδεις και καλυμμένοι με άσπρες μαλακές τρίχες.  Φύλλα βάσης κατ εναλλαγή, επιμήκη λογχοειδή, απλά, ακέραια ή κυματοειδή, πράσινα και με κοντές τρίχες στην άνω επιφάνεια, γλαυκοπράσινα και με άσπρες αραχνοειδείς τρίχες στην κάτω, με αμβλεία κορυφή και με μίσχο που περιβάλλει εν μέρει το βλαστό στη βάση του.  Τα φύλλα του βλαστού γίνονται σταδιακά μικρότερα όσο προχωρούμε προς την κορυφή, σχηματίζοντας ένα χαλαρό ρόδακα από φύλλα ακριβώς κάτω από τα κεφάλια.  Όλα τα άνθη είναι όμοια, ρόδινα ή ασπρορόδινα, δισκοειδή και ακτινόμορφα, διαταγμένα σε καμπανοειδή κεφάλια, σε διακλαδωμένες κορυμβοειδείς αξιανθίες.  Βράκτια λογχοειδή και τριχωτά, τα εξωτερικά μακρύτερα, τα εσωτερικά οξύληκτα.  Καρπός αχαίνιο.  Άνθιση Ιούνιος-Σεπτέμβριος.  Σχεδόν ενδημική πόα της Κύπρου (υπάρχει και στην Τουρκία) και απαντάται κοντά σε δρόμους και σε πετρώδεις λόφους, σε πυριγενή ή ασβεστολιθικά πετρώματα, από 425-1725m υψόμετρο.

Όνομα: Άρκτιον η λάππα

Επιστημονικό όνομα: Arctium lappa.L

Κοινό όνομα: Κολλιτσίδα, αρκουδοβότανο

Οικογένεια:ASTERACEAE

Περιγραφή

Διετής όρθια και πολύκλαδη πόα με ύψος μέχρι 1,5m. Βλαστός κοκκινωπός σχεδόν γυμνός. Φύλλα κατ̕ εναλλαγή, πολύ μεγάλα, καρδιόσχημα με μακρύ μίσχο, στρογγυλεμένα στην κορυφή και τρίχες στην κάτω επιφάνεια.Άνθη κεφάλια σε πυκνό κόρυμβο (βοτρυοειδής ταξιανθία όπου τα κατώτερα άνθη έχουν μακρύτερους ποδίσκους από τα ανώτερα, ώστε όλα να φτάνουν στο ίδιο ύψος), σφαιρικά, με ανθίδια πορφυρού χρώματος που μόλις προεξέχουν και βράκτια γραμμωτά με αγκιστρωτή κορυφή. Καρπός αχαίνιο (ξηρός, αδιάρρηκτος, μονόσπερμος καρπός, με περικάρπιο που συμφύεται πλήρως με το σπέρμα).Ανθίζει Ιούλιο – Οκτώβριο.Το φυτό τρώγεται και μπορεί να φαγωθεί ωμό αν σερβιριστεί με λάδι και ξύδι. Είναι επίσης γνωστό φαρμακευτικό φυτό. Χρησιμοποιούνται η ρίζα, τα φύλλα και οι καρποί. Η ρίζα της έχει ιδιότητες διουρητικές, καθαρτικές και εφιδρωτικές και περιέχει αρκετό σίδηρο. Πιστεύεται ότι έχει ιδιότητες κατά του διαβήτη.Απαντάται σε βραχώδεις όχθες ρυακιών σε μεγάλο υψόμετρο στην περιοχή Τροόδους.

Όνομα:  Κρόκος ο κύπριος

Επιστημονικό όνομα:  Crocus cyprius. Boiss. & Kotschy

Οικογένεια: IRIDACEAE

Description

 It is a perennial cormous herb growing up to 10cm tall; corm* flattened at base, tunics** papery.  Leaves 3-4, erect, dark green, long, somewhat wide, venation parallel, channeled, with a white median stripe on the upper surface, glabrous, less or almost equal length with flowers at anthisis.  Basal sheath is thin, papery and white.  Flowers 1-2, funnel-shaped; perianth with 6 oblanceolate, almost equal, white to lilac, somewhat concave and obtuse segments, with dark violet stripes or patches externally at base; throat yellow, pubescent; stamens 3, filaments and anthers yellow; ovary inferior; style 3-branched, orange-red .  Flowering time February-April.  The fruit is a capsule.  It is a rare endemic of Cyprus, has been listed by the RED DATA BOOK OF CYPRUS as vulnerable and it is strictly protected.  Hab:  Rocky igneous or snowy places and open pinewoods, from 1075-1950m alt.    Corm* = a food-storing organ, a modified underground stem (different from bulbous, tuberous or rhizome).   Tunic** = the outer cover of a corm.

Περιγραφή

Σπάνια πολυετής πόα ύψους μέχρι 10cm με αποθηκευτικό όργανο κόρμο* που είναι επίπεδος στη βάση και καλύπτεται εξωτερικά με λεπτό περίβλημα.  Φύλλα 3-4, όρθια, απλά, ακέραια, γυμνά, λογχοειδή και παράρριζα, κοίλα και με εμφανή άσπρη λωρίδα στην άνω επιφάνειας τους.  Τα φύλλα μπορεί να είναι κοντύτερα ή σχεδόν ίσα με το ύψος του περιανθίου κατά την άνθιση.  Άνθη χοανοειδή με εξαμερές περιάνθιο.  Μέρη περιανθίου λίγο ή πολύ ισομεγέθη, ασπρο-ιώδη στην κορυφή τους και με έντονη λιλά περιοχή στο κάτω μέρος της εξωτερικής τους επιφάνειας.  Φάρυγγας τριχωτός και κίτρινος.  Στήμονες 3 με νήμα και ανθήρες κίτρινους.  Στίγμα τριμερές πορτοκαλοκόκκινο.  Καρπός κάψα.  Άνθιση Φεβρουάριος – Απρίλιος.  Απαντάται σε πυριγενή πετρώδη και χιονισμένα εδάφη, σε αραιά δάση μαντόπευκου, κοντά σε περιοχές όπου λιώνουν τα χιόνια και κοντά σε τυρφώνες με υψόμετρο 1075-1950m.  Χαρακτηρίστηκε από το RED DATA BOOK OF CYPRUS ως τρωτό.  Είναι σπάνιο ενδημικό φυτό της Κύπρου και είναι αυστηρά προστατευόμενο.

Κόρμος* = είδος αποταμιευτικού οργάνου που είναι στην πραγματικότητα μετασχηματισμένος υπόγειος βλαστός αλλά διαφέρει από βολβό, κόνδυλο ή ρίζωμα.